ยื่น กมธ.ที่ดินฯ และ กสม. ยกเลิกโครงการ “อ่างเก็บน้ำบ้านหนองตาดั้ง” กลางผืนป่ามรดกโลก

ชาวชุมชนบ้านพุระกำและชาวบ้านจำนวนหนึ่งจากบ้านหนองตาดั้ง อ.สวนผึ้ง จ.ราชบุรี เข้ายื่นหนังสือต่อประธานคณะกรรมาธิการที่ดิน ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ที่ สภาผู้แทนราษฎร และคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ คัดค้านโครงการอ่างเก็บน้ำบ้านหนองตาดั้ง ในพื้นที่ป่ามรดกโลกแก่งกระจาน

สืบเนื่องจากหน่วยงานภาครัฐ มีแผนเดินหน้าผลักดันโครงการอ่างเก็บน้ำบ้านหนองตาดั้งในกลุ่มป่ามรดกโลกแก่งกระจาน เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าแม่น้ำภาชี ทั้งที่คณะกรรมการสิ่งแวดล้อมแห่งชาติ มีมติให้กรมชลประทานกลับไปทบทวนผลการศึกษาในบางประเด็น เช่น เรื่องการทำความเข้าใจกับราษฎรที่ได้รับผลกระทบ (บ้านพุระกำ) และทบทวนเรื่องการจัดสรรพื้นที่อาศัย ที่ทำกิน (แปลงอพยพ) รวมถึง ให้ทบทวนผลการศึกษาจำนวนและชนิดพันธุ์ไม้ยืนต้นและสัตว์ป่าให้ครอบคลุมพื้นที่ทั้งในและรอบอ่างเก็บน้ำอย่างเข้มข้น และเสนอแผนติดตามตรวจสอบจำนวนชนิดพันธุ์สัตว์ป่าอย่างละเอียด เนื่องจากพื้นที่ก่อสร้างโครงการทั้งหมดอยู่ในเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าแม่น้ำภาชี ซึ่งยังคงเป็นพื้นที่ป่าไม้สภาพสมบูรณ์ เมื่อวันที่ 19 กันยายน 2562

โดยผลการศึกษาเพิ่มเติมในด้านสัตว์ป่า พบว่าบริเวณพื้นที่โดยรอบที่จะมีการก่อสร้างอ่างเก็บน้ำดังกล่าวมีสัตว์ป่าสำคัญอาศัยอยู่โดยมีหลักฐานเชิงประจักษ์จากกล้องดักถ่ายภาพสัตว์ป่าที่ชุมชน ร่วมกับเจ้าหน้าที่เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าแม่น้ำภาชีได้ร่วมกันไปติดตั้ง นอกจากนี้จากการสำรวจแหล่งน้ำโดยผู้เชี่ยวชาญปลาของประเทศไทยสองท่าน มีความเป็นไปได้ว่าจุดพื้นที่น้ำท่วมอาจพบปลาชนิดใหม่ของโลก แต่เนื่องจากตัวอย่างยังมีไม่มากพอ จึงยังไม่สามารถยืนยันได้ชัดเจนว่าเป็นปลาชนิดใหม่ของโลกแน่นอนหรือไม่

วันที่ 3 ก.พ. 65 เพจประชาสัมพันธ์กรมชลประทาน ชี้แจงประเด็นโครงการอ่างเก็บน้ำบ้านหนองตาดั้ง ว่า หลายปีที่ผ่านมา กรมชลประทานโดยสำนักบริหารโครงการ ร่วมกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้องและบริษัทที่ปรึกษาฯ ลงพื้นที่ไปทำความเข้าใจกับราษฎรในพื้นที่อย่างต่อเนื่อง เพื่อให้คำแนะนำและหารือแนวทางแก้ไขปัญหาจากโครงการดังกล่าว โดยล่าสุด ได้มีการทบทวนรูปแบบของพื้นที่แปลงอพยพตามคำแนะนำของหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง และตามข้อทักท้วงของราษฎรบ้านพุระกำที่ว่า แปลงอพยพที่เสนอไว้เดิมไม่เพียงพอและดินไม่อุดมสมบูรณ์ ไม่เหมาะแก่การเพาะปลูกพืช ซึ่งจะได้นำไปชี้แจงราษฎรและนำเสนอต่อคณะกรรมการสิ่งแวดล้อมแห่งชาติ

ด้านกลุ่มผู้คัดค้านเชื่อว่า โครงการอ่างเก็บน้ำบ้านหนองตาดั้ง ใน อ.สวนผึ้ง จ.ราชบุรี จะทำให้น้ำท่วมพื้นที่ป่า 2,097 ไร่ ในพื้นที่เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าแม่น้ำภาชีซ้อนทับกับป่าสงวนแห่งชาติป่าฝั่งซ้ายแม่น้ำภาชี โดยในป่าภาชีแห่งนี้ มีชุมชนปากะญอบ้านพุระกำอาศัยและทำกิน มีพื้นที่การใช้ประโยชน์รวมกว่า 400 ไร่ มีครอบครัวที่จะได้รับผลกระทบ 86 ครัวเรือน เป็นชุมชนท้องถิ่นดั้งเดิมและเป็นกลุ่มเดียวกับชุมชนบางกลอยที่ถูกอพยพมาจากบ้านใจแผ่นดิน

ชุมชนใช้เวลาปรับตัวหลายปีจนมีความมั่นคงมีคุณภาพชีวิตที่ดีแล้ว อยู่ป่ารักษาป่า มีราษฎรอาสารักษาป่าที่ร่วมทำแนวกันไฟป้องกันไฟป่าข้ามพรมแดนในทุกปี และยังได้รับการคัดเลือกให้เป็น “พื้นที่นำร่องคนอยู่ร่วมกับผืนป่าและสัตว์ป่า” ภายใต้พระราชบัญญัติสงวนและคุ้มครองสัตว์ป่า พ.ศ. 2562 มาตรา 121 แต่กลับจะต้องมาถูกอพยพอีกรอบจากโครงการก่อสร้างอ่างเก็บน้ำบ้านหนองตาดั้ง ที่กรมชลประทานมีแผนจะทำการอพยพเพื่อทำการก่อสร้าง

ชาวชุมชนบ้านพุระกำทั้งหมดและบางส่วนจากบ้านหนองตาดั้ง มีเจตนารมณ์ที่จะคัดค้านจนถึงที่สุด เพราะเห็นว่าโครงการนี้จะส่งผลกระทบต่อชุมชน ป่าไม้และสัตว์ป่า ไม่คุ้มค่ากับการลงทุน โดยควรไปปรับปรุงระบบชลประทานที่มีอยู่ให้มีประสิทธิภาพ จะใช้งบประมาณน้อยกว่าและแก้ไขปัญหาได้จริงมากกว่า