พ.ต.อ.ทวี ชี้ นักกฎหมาย ควรใช้หลักนิติธรรมในการตีความ-บังคับใช้
พ.ต.อ.ทวี สอดส่อง รัฐมนตรีว่าการกระทรวงยุติธรรม บรรยายในหัวข้อ “แนวทางการพัฒนาบัณฑิตเพื่อเป็นนักกฎหมายในศตวรรษที่ 21” แก่บัณฑิตที่จบหลักสูตรนิติศาสตร์บัณฑิต ภาควิชาสังคมวิทยา คณะสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ในโครงการพัฒนาศักยภาพนิสิตพัฒนาทักษะนักกฎหมายในศตวรรษที่ 21 ณ โรงแรมแกรนด์ ฟอร์จูน ถนนรัชดาภิเษก กรุงเทพฯ
พ.ต.อ.ทวี กล่าวว่า กฎหมายมีความสำคัญต่อการทำหน้าที่เป็นนักกฎหมาย เพราะจะต้องตีความกฎหมายที่มีผลกระทบต่อความสงบ ความอยู่ดีมีสุขของประชาชน ลำพังการเรียนกฎหมายอาจไม่เพียงพอ แต่จะต้องมีหลักนิติธรรมที่จะต้องรู้อย่างลึกซึ้งด้วย รัฐธรรมนูญเขียนไว้ว่า รัฐบาล รัฐสภา ศาล องค์กรอิสระ เจ้าหน้าที่ของรัฐ จะต้องปฏิบัติหน้าที่ตามรัฐธรรมนูญ ปฏิบัติตามกฎหมายและหลักนิติธรรม เพื่อประโยชน์ของประชาชน และความผาสุขของประเทศ
พ.ต.อ.ทวี กล่าวว่า ประเทศไทยมีกฎหมายที่เกิดมากว่า 900 ฉบับ ทั้งพระราชบัญญัติ, พระราชกำหนด, กฎหมาย กฎกระทรวงต่าง ๆ ถือว่าเป็นชาติที่ฟุ่มเฟือยทางกฎหมาย แต่เพื่อประโยชน์สูงสุดของประชาชน ซึ่งเป็นรากเหง้าของการเกิดทางกฎหมายก็เพื่อความยุติธรรม ไม่ใช่เขียนมาเพื่อประโยชน์ของคนกลุ่มใดกลุ่มหนึ่ง ทั้งนี้ ความสำคัญของกฎหมายจะเกิดขึ้นได้ 4 ประการ ประกอบด้วย
1.การบัญญัติกฎหมายจะต้องใช้คนที่มีความรู้ ความปราดเปรื่อง ซึ่งจะเห็นว่าในสภาฯ มักมีการถกเถียงเพื่อเกิดการตกผลึก เพราะกฎหมายที่ออกมาจะไปบังคับใช้กับทุกคน
2.แม้กฎหมายจะมีความยุติธรรม แต่หากผู้พิทักษ์กฎหมาย ผู้พิพากษา ไม่มีจิตใจผดุงความยุติธรรมแล้ว กฎหมายที่เขียนมาก็จะไม่เกิดประโยชน์
3.สังคมต้องรักษาคุณค่าความดี เพื่อให้ผู้ใช้กฎหมาย หรือการบังคับใช้กฎหมาย สามารถธำรงไว้ซึ่งความยุติธรรม
4.ต้องป้องกันการถูกกล่าวหากันตามอำเภอใจ ซึ่งผู้พิพากษา ตุลาการจะต้องไม่ตีความกฎหมาย แต่ต้องประยุกต์การบังคับใช้กฎหมายไปตามข้อเท็จจริง การเขียนกฎหมายจึงต้องมีข้อความที่ไม่คลุมเครือ ไม่แอบแฝง ไม่เปิดโอกาสให้มีความเห็นไปในคนละทิศทาง ดังนั้น เมื่อมีปัญหาในความเห็นทางกฎหมาย จึงควรส่งให้ผู้บัญญัติกฎหมายเพราะจะเป็นผู้ที่รู้เจตนารมณ์ของกฎหมายที่แท้จริง
พ.ต.อ.ทวี กล่าวอีกว่า หากเราจะใช้กฎหมาย ควรคำนึงถึงหลักนิติธรรม หลักสิทธิมนุษยชน ความเป็นประชาธิปไตย ซึ่งจะเห็นว่าในประเทศที่มีความเป็นรัฐสวัสดิการ จะบังคับใช้กฎหมายที่หลักนิติธรรมสูง เพราะทุกคนควรมีสิทธิ์ที่เท่าเทียมกัน อย่างประเทศไทย กรมราชทัณฑ์ต้องจัดการศึกษาแก่ 75% ของผู้ต้องราชทัณฑ์ หรือกว่า 200,000 คน ที่มีการศึกษาต่ำกว่าขั้นพื้นฐาน ทั้ง ๆ ที่รัฐธรรมนูญกำหนดไว้ให้รัฐต้องจัดการศึกษาขั้นพื้นฐานแก่ประชาชนทุกคน
