กรมควบคุมโรค ย้ำ โรคหลอดเลือดสมองป้องกันได้ด้วยการควบคุมความดันโลหิต-รักษาน้ำหนักตัว
วันนี้ (24 ต.ค. 66) นายแพทย์ธงชัย กีรติหัตถยากร รักษาการแทนอธิบดีกรมควบคุมโรค รณรงค์วันหลอดเลือดสมองโลก ปี 2566 ในประเด็น Together we are #GreaterThan Stroke: ร่วมมือกันป้องกันโรคหลอดเลือดสมอง โดยมุ่งเน้นการมีส่วนร่วม สร้างความตระหนักรู้ เพื่อป้องกันโรคหลอดเลือดสมองแก่ประชาชน เนื่องในวันที่ 29 ตุลาคมของทุกปี เป็นวันหลอดเลือดสมองโลก
สำหรับข้อมูลจากรายงานสถิติสาธารณสุข กระทรวงสาธารณสุข ในปี 2566 ประเทศไทยพบผู้ป่วยแล้วกว่า 3 แสนราย เสียชีวิตกว่า 3 หมื่นราย พร้อมกันแนะประชาชน สังเกตสัญญาณเตือนด้วยตนเอง ตามหลักการ F.A.S.T และขอย้ำว่า 90% ของโรคหลอดเลือดสมองสามารถป้องกันได้ ด้วยการควบคุมระดับความดันโลหิต ระดับน้ำตาล และระดับไขมันในเลือด ให้อยู่ในเกณฑ์ปกติ รวมถึงควบคุมน้ำหนัก ให้อยู่ในเกณฑ์ที่เหมาะสม
นายแพทย์ธงชัย กล่าวว่า โรคหลอดเลือดสมองเป็นหนึ่งในสาเหตุหลัก ของการเสียชีวิตและความพิการที่สำคัญทั่วโลก และมีแนวโน้มเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง ทั่วโลกพบว่า 1 ใน 4 ของประชากรที่มีอายุมากกว่า 25 ปีขึ้นไป เป็นโรคหลอดเลือดสมอง และ 90% ของโรคหลอดเลือดสมองสามารถป้องกันได้ องค์การโรคหลอดเลือดสมองโลก (World Stroke Organization: WSO) ได้กำหนดให้วันที่ 29 ตุลาคมของทุกปี เป็นวันหลอดเลือดสมองโลก
สำหรับประเด็นการรณรงค์ในปี 2566 คือ Together we are #GreaterThan Stroke : ร่วมมือกันป้องกันโรคหลอดเลือดสมอง โดยมุ่งเน้นการมีส่วนร่วมของทุกภาคส่วน สร้างความตระหนักรู้ เพื่อป้องกันโรคหลอดเลือดสมองแก่ประชาชน ดังนั้นการป้องกันโรคหลอดเลือดสมอง เป็นบทบาทที่ทุกคน ควรร่วมมือกันแก้ปัญหาหากทุกคนมีส่วนร่วม และร่วมมือกันจะช่วยลดอัตราป่วย และเสียชีวิตจากโรคหลอดเลือดสมอง
ทั้งนี้สถานการณ์โรคหลอดเลือดสมอง ในปี 2562 (ข้อมูลจากองค์การโรคหลอดเลือดสมองโลก) ทั่วโลกพบผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมอง มากกว่า 101 ล้านคน เป็นผู้ป่วยรายใหม่ 12 ล้านคน (ทุกๆ 3 วินาที พบผู้ป่วยรายใหม่ 1 คน) และเสียชีวิตมากถึง 6.5 ล้านคน สำหรับประเทศไทยข้อมูลจากรายงานสถิติสาธารณสุข กระทรวงสาธารณสุขในปี 2566 ประเทศไทยพบผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองมากถึง 349,126 ราย เสียชีวิต 36,214 ราย เป็นเพศชายมากกว่าเพศหญิง ผู้เสียชีวิตส่วนใหญ่มีอายุน้อยกว่า 70 ปี
ด้าน นายแพทย์ดิเรก ขำแป้น รองอธิบดีกรมควบคุมโรค กล่าวว่า โรคหลอดเลือดสมองสามารถป้องกันได้ เพราะ “ป้องกันไว้ดีกว่าการรักษา” เนื่องจากการรักษาที่ดีที่สุด คือ การป้องกันไม่ไห้เกิด ดังนั้นการปรับเปลี่ยนพฤติกรรม การดำเนินชีวิตเป็นวิธีที่ดีที่สุด ในการป้องกันโรคหลอดเลือดสมอง ทำได้โดยการควบคุม ระดับความดันโลหิต ระดับน้ำตาล และระดับไขมันในเลือด ให้อยู่ในเกณฑ์ปกติ ควบคุมน้ำหนักให้อยู่ในเกณฑ์ที่เหมาะสม รับประทานอาหารที่ดีต่อสุขภาพ ลดหวาน มัน เค็ม มีกิจกรรมทางกาย หรือออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ งดดื่มสุรา หรือเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์ งดสูบบุหรี่ งดการใช้สารเสพติดทุกชนิด หลีกเลี่ยงความเครียดพักผ่อนให้เพียงพอ ตรวจสุขภาพเป็นประจำอย่างน้อยปีละ 1 ครั้ง หรือผู้ที่มีโรคประจำตัว ควรพบแพทย์อย่างสม่ำเสมอ
นอกจากวิธีป้องกันโรคหลอดเลือดสมองแล้ว ประชาชนควรรู้อาการ หรือ สัญญาณเตือน ของโรคหลอดเลือดสมองด้วยตนเอง ตามหลักการ B.E.F.A.S.T ดังนี้
1.B (Balance) เสียการทรงตัว เดินเซ วิงเวียน
2.E (Eye) มองไม่เห็น,มีอาการตามืดบอดด้านเดียวหรือ 2 ข้างทันที,มองเห็นภาพซ้อน ปิดตา 1 ข้างหาย
3.F (Face) ปากเบี้ยว หน้าเบี้ยวเฉียบพลัน
4.A (Arm) แขน ขา อ่อนแรงหรือชาครึ่งซีก
5.S (Speech) พูดไม่ชัด เสียงเปลี่ยน ลิ้นแข็ง พูดไม่รู้เรื่อง พูดไม่ออกทันทีทันใด
6.T (Time) หากมีอาการให้รีบโทรสายด่วน 1669 และนำผู้ป่วยส่งโรงพยาบาลโดยเร็ว หรือภายใน 4 ชั่วโมง 30 นาที หากไปพบแพทย์ช้า อาจเป็นอันตรายถึงแก่ชีวิต หรืออาจจะกลายเป็นโรคอัมพฤกษ์ อัมพาต ทำให้ไม่สามารถช่วยเหลือตนเองได้
ขณะที่ นายแพทย์กฤษฎา หาญบรรเจิด ผู้อำนวยการกองโรคไม่ติดต่อ กล่าวว่า การสร้างความตระหนักรู้เกี่ยวกับอาการเตือน และปัจจัยเสี่ยงโรคหลอดเลือดสมอง เป็นสิ่งสำคัญที่ทุกภาคส่วน ต้องร่วมมือกัน เพราะประชาชนหรือผู้ป่วย สามารถนำความรู้มาป้องกัน การเกิดโรคหลอดเลือดสมอง และประกอบการตัดสินใจ ในการมารับการรักษา ที่โรงพยาบาลอย่างเร่งด่วน เพื่อลดความเสี่ยงต่อความพิการและเสียชีวิต อีกทั้งผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมอง ที่ผ่านการรักษาจนพ้นวิกฤติแล้วควรปฏิบัติตามคำแนะนำ ของแพทย์อย่างเคร่งครัด รวมทั้งรับประทานยาตามที่แพทย์สั่ง อย่างสม่ำเสมอ ไม่ปรับยาและหยุดยาเอง
เพื่อป้องกันการกลับมาเป็นซ้ำ ของโรคหลอดเลือดสมอง ทั้งนี้กรมควบคุมโรค ได้ดำเนินการขับเคลื่อนการดำเนินงาน ลดบริโภคเกลือและโซเดียม ร่วมกับภาคีเครือข่ายทั้งภาครัฐ และเอกชน เพื่อส่งเสริมการป้องกัน และลดปัจจัยเสี่ยง ที่ทำให้เกิดโรคหลอดเลือดสมอง
