16 ปีเหตุรุนแรงชายแดนใต้ เสียชีวิตแล้ว 7,085 คน รวมเจ็บตาย 20,318 คน มากสุดเป็นประวัติการณ์
4 มกราคม 2563 ครบ 16 ปีเหตุความรุนแรงในจังหวัดชายแดนภาคใต้ ที่เกิดขึ้นตั้งแต่วันที่ 4 มกราคม 2547 จากเหตุการปล้นปืนที่ค่ายปิเหล็ง จังหวัดนราธิวาส ศูนย์เฝ้าระวังสถานการณ์ภาคใต้ เปิดเผยสถิติมีผู้เสียชีวิต กว่า 7 พันคน ถือเป็นวิกฤติการณ์ความรุนแรงมากสุดในรอบ 40 ปีของไทย แม้ในปีที่ผ่านมาเหตุการณ์ลดลง แต่สวนทางกับความเชื่อมั่นในกระบวนการสันติภาพของประชาชน และจำนวนงบประมาณทางการทหารที่เพิ่มมากขึ้น ทำให้การแก้ปัญหาในจังหวัดชายแดนภาคใต้ เป็นประเด็นหนึ่งที่ฝ่ายค้านจะเตรียมนำไปเปิดอภิปรายไม่ไว้วางใจนายกรัฐมนตรี
ฐานข้อมูลศูนย์เฝ้าระวังสถานการณ์ พบสถิติความรุนแรงในจังหวัดชายแดนภาคใต้ ตั้งแต่ 4 มกราคม 2547 ถึง 31 ธันวาคม 2562 มีเหตุความรุนแรง 20,512 ครั้ง มีผู้เสียชีวิต 7,085 คน บาดเจ็บ 13,233 คน รวมผู้บาดเจ็บและเสียชีวิต 20,318 คน
โดยในปี 2562 มีเหตุการณืเกิดขึ้น 441 ครั้ง ผู้เสียชีวิต 180 คน ผู้บาดเจ็บ 243 คน ถือมีจำนวนลดลงจากปี 2561 ที่มีเหตุการณ์ 544 เหตุการณ์ ผู้เสียชีวิต 218 คน บาดเจ็บ 265 คน ซึ่งตั้งแต่ ปี 2556 ถึงปัจจุบัน ระดับความรุนแรงลดลงมาอย่างต่อเนื่อง ซึ่งภาพรวมน่าจะดีขึ้น ปัจจัยสำคัญน่าจะมาจากกระบวนการพูดคุยสันติภาพที่เริ่มขึ้นตั้งแต่ปี 2556 แต่กลับสวนทางกับความเชื่อมั่นต่อกระบวนการสันติภาพของประชาชนที่กลับลดลง
นอกจากนี้แม้ในปี 2562 เหตุการณ์จะมีน้อยแต่มีเหตุการณ์ที่กระทบต่อความรู้สึกของประชาชนทั้งเหตุสังหารหมู่ชุดรักษาความปลอดภัยหมู่บ้าน ที่ตำบลลำพะยา อำเภอเมือง จังหวัดยะลา ทำให้พลเเรือนเสียชีวิต 15 คน และเหตุประชาชนถูกเจ้าหน้าที่ยิงเสียชีวิต 3 ศพที่เทือกเขาตะเว อำเภอระแงะ จังหวัดนราธิวาส รวมทั้งการวิสามัญฆาตกรรมที่เป็นมาตรการตอบโต้จากรัฐ ซึ่งสะท้อนให้เห็นด้วยว่า แม้รัฐบาลมีนโยบายการพูดคุยเพื่อสันติสุขและมาตรการทางการทหารเพื่อลดความรุนแรง อาจทำให้ประชาชนรู้สึกว่าสถานการณ์ยังไม่ดีขึ้น และจำนวนผู้สูญเสียที่มากกว่า 7 พันคน 16 ปีที่ผ่านมาถือเป็นวิกฤตการณ์ความรุนแรงมากสุดในรอบ 40 ปีของไทย นับจากการสิ้นสุดการปราบปรามคอมมิวนิสต์ ที่ยังต้องให้ปัญหาจังหวัดชายแดนภาคใต้ เป็นวาระแห่งชาติ
ผศ.ดร.ศรีสมภพ จิตร์ภิรมย์ศรี ผู้อำนวยการศูนย์เฝ้าระวังสถานการณ์ภาคใต้ พบด้วยว่า 16 ปีที่ผานมารัฐทุ่มงบประมาณในการแก้ปัญหาจังหวัดชายแดนภาคใต้ ไปแล้วกว่า 3 แสนล้านบาท หากเทียบกับจำนวนความสูญเสียทั้งผู้เสียชีวิตและบาดเจ็บกว่า 2 หมื่นคน กับจำนวนงบประมาณแล้วยังสวนทางกัน ยิ่งในช่วง 6 ปีของรัฐบาลพลเอกประยุทธ์ จันทร์โอชา มีการใช้งบประมาณ 1 แสน 6 หมื่นล้านบาท จึงต้องทบทวนการใช้งบประมาณทั้งทางความมั่นคง และการพัฒนา ตอบสนองการสร้างสันติภาพหรือไม่ ในขณะที่ประชาชนยังคาดหวังกับกระบวนการพูดคุยเพื่อสันติภาพเป็นทางออกการแก้ปัญหาที่แท้จริง ทั้งการพุดคุยกับกลุ่มผู้คิดต่าง การมีส่วนร่วมของประชาชนในพื้นที่ และทางการเมือง
ครบรอบ 16 ปีเหตุความรุนแรงในจังหวัดชายแดนภาคใต้ นับตั้งแต่เหตุปล้นปืนที่ค่ายปิเหล็ง อ.เจาะไอร้อง จ.นราธิวาส เมื่อวันที่ 4 มกราคม 2547 โดยที่ตำบลลำพะยา อ.เมือง จ.ยะลา จะมีพิธีทำบุญครบ 50 วันเหตุโศกนาฏกรรมที่ลำพะยา จึงน่าจะเป็นโอกาสในการทบทวนกระบวนการสันติภาพชาชายแดนใต้ 16 ปีที่ผ่านมาล้มเหลวหรือมีความหวัง ซึ่งเป็นประเด็นหนึ่งที่ฝ่ายค้านเตรียมนำไปอภิปรายไม่ไว้วางใจ พลเอกประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรีและรัฐมนตรีว่าการกระทรวงกลาโหม ในฐานะผู้รับผิดชอบนโยบายนี้โดยตรงมา 6 ปีแล้ว
