สกสว.หารือกรมกิจการผู้สูงอายุ เตรียมความพร้อมรับมือสังคมสูงวัยระดับสุดยอดในอนาคต

สกสว.ร่วมกับหน่วยปฏิบัติการ สนับสนุนงานวิจัยและนวัตกรรมเพื่อรับมือสังคมสูงวัยระดับสุดยอดในอนาคตให้ครอบคลุมทุกมิติ โดยเฉพาะกลุ่มเปราะบาง และการอยู่ร่วมกันของคนทุกช่วงวัยทั้งในเมืองและชนบท ซึ่งมีโจทย์ใหญ่ทั้งความเหลื่อมล้ำในด้านเศรษฐกิจ สุขภาพ สังคม และการเข้าถึงเทคโนโลยี

ผศ.ดร.แพร ศิริศักดิ์ดำเกิง ผู้อำนวยการกลุ่มภารกิจการพัฒนาวิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (ววน.) ด้านสังคม สิ่งแวดล้อม เชิงพื้นที่และลดความเหลื่อมล้ำ สำนักงานคณะกรรมการส่งเสริมวิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (สกสว.) พร้อมเจ้าหน้าที่ร่วมประชุมหารือการดำเนินงานด้านสังคมสูงวัย ณ กรมกิจการผู้สูงอายุ กระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ (พม.) เพื่อรับฟังสถานการณ์ด้านสังคมสูงวัยของประเทศไทย รวมถึงหารือแลกเปลี่ยนการวิจัยด้านการพัฒนาสังคมสูงวัยของกองทุนส่งเสริม ววน.

น.ส.แรมรุ้ง วรวัธ อธิบดีกรมกิจการผู้สูงอายุ กล่าวว่า ประเทศไทยมีผู้สูงอายุร้อยละ 20 ของประชากรไทย ซึ่ง พม.เตรียมความพร้อมก่อนเข้าสู่สังคมสูงวัย 3 ด้าน ได้แก่ การดูแลผู้สูงอายุ การทำงานกับกลุ่มผู้สูงอายุที่ยังมีพลังในชุมชนต่าง ๆ และการดูแลผู้สูงอายุที่อยู่ในภาวะเปราะบาง โดยมีโจทย์ท้าทายใหม่ ๆ ของรัฐบาล เช่น สวัสดิการถ้วนหน้าของผุ้สูงอายุ การเตรียมความพร้อมรองรับผู้สูงอายุกลุ่มเปราะบางที่อยู่ในชุมชน จึงต้องทำงานวิจัยเร่งด่วนสำหรับผู้สูงอายุ เช่น อาหารเสริม หุ่นยนต์ดูแลผู้สูงอายุ การออกแบบห้องพักที่เหมาะสมกับผู้ป่วยจิตเวช ภาวะหลงลืมตามวัยหรืออัลไซเมอร์

น.ส.แรมรุ้ง กล่าวต่อว่า ต้องการร่วมหารือกับอธิบดีกรมการปกครองส่วนท้องถิ่น เนื่องจากได้รับเสียงสะท้อนเรื่องการดูแลผู้สูงอายุที่ยังติดข้อกฎหมายหลายประการ ประเด็นเร่งด่วนมาก คือ การมีกลไกหรือรูปแบบการดูแลผู้สูงอายุให้มีอายุยืนยาวอยู่ในบ้านได้มากที่สุด เพราะสถานสงเคราะห์มีพื้นที่รองรับจำกัด ต้องใช้ระบบรอคิว จึงต้องบูรณาการงานในท้องถิ่นเพื่อการดูแลผู้สูงอายุแบบจริงจังในลักษณะคลินิกผู้สูงอายุในพื้นที่

บทบาทของกรมกิจการผู้สูงอายุในการรองรับสังคมสูงวัย ปัจจุบันไถ่ายโอนสถานสงเคราะห์ให้ท้องถิ่นดูแล ส่วนศูนย์ที่อยู่ในการดูแลของกรมฯ ทำให้เป็นศูนย์เรียนรู้การดูแลผู้สูงอายุ ต้องมีนวัตกรรมหรือเป็นที่พึ่งของประชาชนที่อยู่ในบ้าน และต้องการคนที่มีความเชี่ยวชาญพิเศษในการดูแลกลุ่มคนเปราะบาง รวมถึงขยายศักยภาพของผู้สูงอายุระดับตำบล สร้างโรงเรียนผู้สูงอายุ ซึ่งอยากให้เชื่อมโยงกับโครงสร้างของกระทรวงมหาดไทยให้เต็มพื้นที่ เน้นการป้องกันมากกว่าแก้ไข นอกจากนี้ยังมีแนวคิดการดูแลผู้มีภาวะหลงลืม สมองเสื่อม หรือผู้ป่วยติดเตียง ที่ต้องมีรูปแบบการดูแลอย่างดีที่สุดและใช้นวัตกรรมอย่างมาก ตลอดจนการดูแลสวัสดิการสังคมผู้สูงอายุชาวไทยที่อยู่ในต่างประเทศ

ผศ.ดร.แพรระบุว่า สกสว.ให้ความสำคัญกับประเด็นสังคมสูงวัย โดยการทำงานร่วมกับสำนักงานการวิจัยแห่งชาติ (วช.) ในฐานะหน่วยบริหารและจัดการทุน รวมถึงหน่วยปฏิบัติการต่าง ๆ ขับเคลื่อนงานวิจัยโดยเฉพาะด้านสังคมสูงวัยไปต่อยอดใช้ประโยชน์ ขณะที่ผู้แทน วช. กล่าวถึงการสนับสนุนงานวิจัยเพื่อการดูแลคนทุกช่วงวัยโดยเฉพาะทั้งในภาคเมืองและชนบท ที่ต้องการชุดความรู้และวิธีการทำงานเพื่อสนับสนุนภารกิจ มีนวัตกรรมสังคมให้เกิดการเรียนรู้ตลอดชีวิต สร้างความมั่นคงทางเศรษฐกิจและลังคม รวมถึงการสร้างโอกาสช่องทางอาชีพ สร้างรายได้ภายใต้วิถีชีวิตใหม่ สร้างภูมิคุ้มกันสำหรับคนทุกช่วงวัย และการใช้เทคโนโลยีเพื่อยกระดับคุณภาพชีวิต

ศ.ดร.ระพีพรรณ คำหอม ประธานหน่วยบูรณาการประเด็นยุทธศาสตร์เพื่อพัฒนาวิทยาศาสตร์ สกสว. กล่าวถึงสถานการณ์ด้านสังคมสูงวัยว่าจังหวัดหรือตำบลเล็ก ๆ มีแนวโน้มของการเข้าสู่สังคมสูงวัยระดับสุดยอดอย่างรวดเร็ว จึงต้องมีโครงสร้างการทดแทนของกลุ่มประชากรรับมือสังคมสูงวัยระดับสุดยอดในอนาคต ปัญหาที่พบมากคือ การจ้างงาน ต้องมีการติดตามผลเพื่อปรับโมเดลและมาตรการช่วยเหลือ และมีรูปแบบการจ้างงานที่หลากหลายแตกต่างกัน