สถาบันสิ่งแวดล้อมไทย แนะ ลอยกระทงเลือกใช้วัสดุธรรมชาติ
สถาบันสิ่งแวดล้อมไทย แนะ ‘ลอยกระทง ไม่หลงทาง’ สืบสานประเพณีควบคู่ดูแลสิ่งแวดล้อม เลือกใช้วัสดุธรรมชาติปลอดเข็ม-ตะปู มุ่งสู่ประเพณีคาร์บอนต่ำ
ดร.วิจารย์ สิมาฉายา ผู้อำนวยการสถาบันสิ่งแวดล้อมไทย (TEI) เปิดเผยว่า แม้ปัจจุบันแนวโน้มการใช้กระทงโฟมจะลดลงมาก และคนหันมาใช้วัสดุธรรมชาติเพิ่มขึ้น แต่ยังมีภัยเงียบที่ซ่อนอยู่ในกระทงธรรมชาติที่วางจำหน่ายทั่วไป โดยปีที่ผ่าน TEI เก็บขยะกระทงที่ชายหาดบางแสนพบว่า กระทงธรรมชาติหลายใบมีสิ่งแปลกปลอมอันตรายซ่อนอยู่ข้างใน
“ปีที่แล้วที่เราลงพื้นที่เทศบาลแสนสุขเก็บขยะกระทง เราพบทั้งเข็มหมุด ตะปู หรือลวดเย็บกระดาษ ซึ่งเป็นอันตรายอย่างยิ่งต่อสัตว์น้ำที่อาจกินเข้าไป บางกระทงเราพบเข็มมากถึง 40-50 เล่ม นี่คือประเด็นที่ต้องรณรงค์เร่งด่วน จึงอยากแนะนำให้ประชาชน และผู้ค้า หันมาใช้วัสดุธรรมชาติแท้ ๆ ในการยึดติด เช่น ไม้กลัด หรือการเย็บด้วยด้ายแทนการใช้เข็มหมุด งดการใส่ของแปลกปลอม”
TEI เน้นย้ำถึงแนวคิด ‘ลอยกระทงคาร์บอนต่ำ’ เลือกวัสดุที่ใช้ทำกระทงที่หาได้ใกล้บ้าน หรือในท้องถิ่น เช่น ใช้ใบตอง หรือดอกไม้ที่ปลูกเอง เพราะทุกการขนส่งมีการปล่อยก๊าซเรือนกระจก การใช้วัสดุใกล้ตัวจึงเป็นการช่วยลดคาร์บอนฟุตพรินท์ในเทศกาล นอกจากนี้ TEI แนะแนวทางการ ‘ลอยกระทง ไม่หลงทาง’ ใส่ใจสิ่งแวดล้อม คือ
1.ไม่แนะนำให้ลอยกระทงขนมปังในแหล่งน้ำปิด เช่น สระในสวนสาธารณะ หรือบึงที่ปลาไม่เพียงพอ เพราะขนมปังจะเน่าเสียอย่างรวดเร็ว กลายเป็นมลพิษทำให้น้ำเน่า
2.กระทงน้ำแข็ง แม้จะละลายได้ แต่ไม่แนะนำให้ทำในปริมาณมาก เพราะกระบวนการผลิตน้ำแข็งใช้พลังงานสูง และการปล่อยน้ำแข็งจำนวนมากลงแหล่งน้ำอาจทำให้อุณหภูมิน้ำเปลี่ยนแปลงกระทันหัน ส่งผลต่อระบบนิเวศ
3.1 กระทง 1 ครอบครัว ลดปริมาณขยะกระทง
4.ลดขนาดกระทง (ยิ่งเล็ก ยิ่งดี) ช่วยลดการใช้ทรัพยากรธรรมชาติในการผลิต และลดปริมาณขยะโดยรวม
5.ลอยกระทงออนไลน์ ทางเลือกในการสืบสานประเพณีโดยไม่สร้างผลกระทบต่อแหล่งน้ำ
ทั้งนี้ สิ่งสำคัญที่สุดไม่แพ้การเลือกกระทง คือ การจัดการหลังค่ำคืนวันลอยกระทง หน่วยงานท้องถิ่นควรมีแผนเก็บกวาดที่มีประสิทธิภาพ เช่น ใช้ทุ่นกั้นดักขยะกระทง และเร่งเก็บกระทงในคืนนั้น หรือเช้าวันรุ่งขึ้นทันที เพื่อนำขยะกระทงไปคัดแยกและกำจัดอย่างถูกต้อง ป้องกันไม่ให้ขยะเหล่านี้กลายเป็นมลพิษ หรือไหลลงสู่แม่น้ำสายหลักและออกสู่ทะเล
