กรมอุทยานฯ “ทำหมันลิง” ที่ศรีสะเกษ ซึ่งมีจำนวนเพิ่มขึ้น 500 ตัวภายใน 4 ปี
นายชัยวัฒน์ ลิ้มลิขิตอักษร ผู้อำนวยการสำนักบริหารพื้นที่อนุรักษ์ ที่ 9 จ.อุบลราชธานี รายงานการทำหมันลิง สัตว์ป่าคุ้มครองที่เป็นภัยคุกคามกับชุมชนเมืองจากสภาพปัญหาการเพิ่มขึ้นของประชากรลิง และมีการพัฒนาขยายพื้นที่เมืองเข้าไปในพื้นที่ป่าอนุรักษ์ และ พื้นที่ที่เคยเป็นป่ามาก่อนจำนวนมาก ซึ่งพื้นที่เหล่านั้นมีระบบควบคุมโดยห่วงโซ่อาหารตามธรรมชาติ แต่ปัจจุบัน ลิงจำพวกนี้กลับอยู่บนสุดของห่วงโซอาหาร ไม่มีผู้ล่า เช่น เสือดาว หรือ งูเหลือม
โดยลิงที่อาศัยในแหล่งชุมชน กลับเพิ่มจำนวนมาก ต้องเข้ามาอาหารในพื้นที่ที่มีคนอยู่ ตลอดจนมีประชาชนบางกลุ่มซึ่งอยู่ในพื้นที่ไปให้อาหารสัตว์ ทำให้สัตว์ป่าเหล่ามีพฤติกรรมที่เปลี่ยนไปไม่ยอมหาอาหารเองและเข้ามาก่อกวนประชาชนในท้องที่ และสัตว์ป่าเหล่านั้นเป็นสัตว์ที่เป็นห่วงโซ่อาหารที่สูงสุดในพื้นที่ทำให้การขยายพันธุ์และแพร่พันธ์เป็นไปอย่างรวดเร็ว
สัตวป่าที่อยู่ในบัญชี สัตว์ป่าคุ้มครอง ที่ส่งผลกระทบรุนแรงต่อสังคมเมืองในปัจจุบันได้แก่ ตัวเงินตัวทอง ช้าง และลิง ซึ่งทั้ง 3 ชนิด หากผู้ใดมีไว้ครอบครองหรือทำอัตรายแก่สัตว์ป่าย่อมถือว่าผิดกฏหมาย ตาม พรบ.สัตว์ป่าสงวนและคุ้มครองสัตว์ พ.ศ.2535
ปัจจุบันนี้ สัตว์ป่าที่เป็นปัญหาหนักที่สุด คือ ลิง ซึ่งเป็นปัญหาหลักของชุมชนก่อกวน และสร้างปัญหา ในพื้นที่แหล่งท่องเที่ยวหลายๆแห่ง ด้วยกัน
กรมอุทยานแห่งชาติสัตว์ป่าและพันธุ์พืช จึงให้ความสำคัญในการจัดการปัญหาสัตว์ป่าที่ส่งผลกระทบต่อชุมชน จึงได้ให้ สำนักบริหารพื้นที่อนุรักษ์ที่9 จ.อุบลราชธานี สำรวจพื้นที่ที่มีปัญหาพบในพื้นที่ อ. ราษีไศล จ.ศรีสะเกษ ที่อดีตในปี พ.ศ. 2558 มีประชากรลิงไม่ถึง 100 ตัว แต่ในปัจจุบันปี 2562 มีประชากรลิงถึง 500 ตัว โดยประมาณ
หน่วยงานในท้องที่ ตลอดจนชาวบ้านในชุมชน เห็นด้วยในการแก้ไขปัญหานี้ จึงเปิดโครงการทำหมันลิงในท้องที่ อ. ราษีไศลจ.ศรีสะเกษ โดย สัตว์แพทย์นันทิตา รักษาชาติ ,สัตวแพทย์บงกตมาศ พิมพ์สิน,สัตวแพทย์ พชรินทร์ ราชสิน และสัตวแพทย์ทัษษินา จารุวัฒนานนท์ มาดำเนินการทำหมันลิง ตามขั้นตอนตั้งแต่ จัดทีมไปดักจับ โดยมีการนำกรงขนาดใหญ่ไปดักในพื้นที่วัดเมืองแคน อ ราษีไศล จ ศรีษะเกษ แล้วนำลิงไปแยกในกรงเล็ก เพื่อผ่าตัดทำหมัน ฉีดยาสลบ ทำประวัติ โดยคล้องหมายเลข และถ่ายรูปให้ครบทุกด้านรอบตัว แล้ววัดขนาด เจาะเลือด เก็บตัวอย่างน้ำลาย อุจจาระ เซรั่ม เพื่อหาเชื้อไวรัส โรคอุบัติใหม่ ที่ติดต่อจากลิงสู่คโดยสุ่ม 25 ตัวอย่างต่อฝูง และนำส่งตรวจที่ ม. มหิดล
สุดท้ายคือให้ยาก่อนผ่าตัด ได้แก่ cogetin ทาตาลิงเพื่อไม่ทำให้ตาลิงแห้ง และฉีดยาลดปวด (tolfedine) ลดอักเสบ(shotapen)ถ่ายพยาธิ(ivermectin) ให้แก่ลิง โกนขนบริเวณหน้าท้อง ผ่าตัด โดยผ่าตัดเอาท่อนำไข่ออก หรือท่อนำอสุจิออก แล้วทำแผล ทำสลักสัญลักษณ์ โดยสักต้นแขน ขวา ตามที่กำหนดไว้ 3301 เลข 33 คือศรีสะเกษ 01 คือ พื้นที่แรก 62001 โดย 62 คือ ปี 001 คือ ตัวที่ 1 แล้ว นำไปพักฟื้น และปล่อยคืนสู่ธรรมชาติ
ซึ่งการทำหมันเป็นอีกหนึ่งทางเลือกที่ช่วยควบคุมประชากรลิง ลดปัญหาภัยคุกคามกับชุมชนเมืองได้อย่างถูกวิธี และสามารถหยุดการแพร่กระจายเชื่อโรคระบาดบางตัวได้ ด้วย
