ทำพิธีบวงสรวงวันนี้ “ทับหลังปราสาทเขาโล้น-ทับหลังปราสาทหนองหงส์” หลังถูกลักลอบนำออกจากประเทศไทย 56 ปี ได้กลับแผ่นดินเกิดแล้ว
วันนี้ (31 พ.ค. 64) เวลา 13.00 น. ทับหลังปราสาทหนองหงส์ จ.บุรีรีมย์ และ ทับหลังปราสาทเขาโล้น จ.สระแก้ว จะถูกนำออกจากคลังภายในท่าอากาศยานสุวรรณภูมิ มายัง พิพิธภัณฑ์สถานแห่งชาติพระนคี เพื่อทำพิธีบวงสรวง โดยมีนานอิทธิพล คุณปลื้ม รัฐมนตรีว่าการกระทรวงวัฒนธรรม เป็นประธาน
สำหรับการติดตามทวงคืนโบราณวัตถุ 2 รายการ เริ่มมาจากผู้สนใจด้านประวัติศาสตร์ และโบราณวัตถุ รวมถึงนายทนงศักดิ์ หาญวงษ์ นักวิชาการอิสระ เปิดเผยว่า เมื่อปี พ.ศ.2559 หนึ่งในภาพถ่ายวัตถุโบราณที่ปรากฎ บนเวปไซต์ของพิพิธภัณฑ์ อาเซียน อาร์ต มิวเซียม ชอง มูน ลี เซนเตอร์ ฟอร์ อาเซียน อาร์ท แอนด์ คัลเจอร์ ที่ซานฟรานซิสโก รัฐแคลิฟอรเนีย สหรัฐ มี 1 รายการ ที่ตรงกับทับหลังที่สูญหายไปจากปราสาท หนองหงส์ อ.โนนดินแดง จ.บุรีรัมย์ ซึ่งมีบันทึกของผู้เชี่ยวชาญประวัติศาสตร์โบราณคดีกรมศิลปากร ระหว่างปี 2503-2504 ชัดเจน และคาดว่าถูกลักลอบนำออกไปจากประเทศ ช่วงเวลาเดียวกับทับหลังนารายณ์ บรรทมศิลป์ ที่ปราสาทพนมรุ้ง เมื่อ ปี พ.ศ.2508
ซึ่งภาพทับหลังหนองหงส์ ที่แสดงในพิพิธภัณฑ์เอกชนของสหรัฐฯ มีลวดลาย รูปลักษณ์ และตำหนิ ตรงกับภาพที่นักวิชาการบันทึกไว้ทุกประการ โดยปราสาทหนองหงส์ เป็นศาสนสถานฮินดู สร้างราวพุทธศตวรรษที่ 16-17 หรือกว่า 900 ปีมาแล้ว
ส่วนภาพของทับหลังปราสาทเขาโล้น อำเภอตาพระยา จังหวัดสระแก้ว ซึ่งปรากฎในเวปไซต์ ของพิพิธภัณฑ์เอกชนของสหรัฐฯ ก็ตรงกับหลักฐาน ทางประวัติศาสตร์ ของนักวิชาการด้านประวัติศาสตร์ไทยที่เคยศึกษาและบันทึกภาพ และตีพิมพ์เมื่อ 2510 ไว้แล้ว และเริ่มมีการติดตามนำทับหลังทั้ง 2 กลับประเทศไทย
ในปี 2560 พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรีลงนามแต่งตั้งคณะทำงานติดตามทวงคืนวัตถุโบราณ โดยมีกระทรวงวัฒนธรรมและกระทรวงต่างประเทศ ขับเคลื่อนหลักในการยื่นแสดง หลักฐานต่างๆต่อสหรัฐอเมริกา โดยสำนักสืบสวนเพื่อความมั่นคงแห่งมาตุภูมิสหรัฐอเมริกา และสำนักงานอัยการสหรัฐฯ ที่ร่วมดำเนินการติดตาม ซึ่งไม่เพียงดำเนินคดีกับขบวนการลักลอบค้าวัตถุโบราณ เท่านั้น แต่ได้เจรจาทวงคืนกับเอกชน
จนกระทั่งพิพิธภัณฑ์ชอง มูน ลี ถอดโบราณสถานทั้ง 2 ชิ้น ออกจากรายการ และส่งมอบให้สถานกงสุลใหญ่ ณ นครลอสแอนเจลิส เมื่อวันที่ 26 พ.ค.64 ก่อนส่งกลับถึงประเทศไทย เมื่อวันที่ 29 พ.ค.64
หลังเสร็จพิธีบวงสรวงในวันที่ 31 พ.ค. กรมศิลปากรจะนำทับหลังปราสาทหนองหงส์ และ ทับหลังปราสาทเขาโล้น ไปจัดแสดงให้ประชาชนได้ชมที่พระนั่งอิศราวินิจฉัย ในพื้นที่พิพิธภัณฑ์สถานแห่งชาติ พระนคร เป็นเวลา 3 เดือน
