พาชมวิถีชีวิตแบบท้องถิ่น “ร่อนทองคำ” ในแม่น้ำโขงช่วงฤดูแล้ง
The Reporters พาชมวิถีชีวิตของคนในชุมชน อ.ปากชม จ.เลย ในช่วงเข้าสู่ฤดูแล้งหรือหน้าร้อนอย่างเป็นทางการ ระหว่างปลายเดือนกุมภาพันธ์-เดือนเมษายนของทุกปี ก่อนระดับน้ำในแม่น้ำโขงจะสูงขึ้น หนึ่งในอาชีพที่คนในชุมชนนิยมทำกันคือการหาทองในแม่น้ำโขง โดยชาวบ้านจะลงไปหาทองคำหรือไปร่อนทอง หรือที่เรียกเป็นภาษาท้องถิ่นว่า “ร่อนคำ”
นางนงค์ เพ็งสุข ชาวบ้านที่ อ.ปากชม กล่าวว่าในฤดูแล้งจะเดินทางมาร่อนทองในลำน้ำโขง โดยเริ่มมาตั้งแต่ 8 โมงเช้า จนถึง 4 โมงเย็น ปัจจุบันการร่อนหาทองคำในแม่น้ำโขงไม่ได้หาได้ง่ายเหมือนแต่ก่อน จะได้มากได้น้อยแล้วแต่โชคและโอกาส ซึ่งเมื่อเดินทางมาถึง อ.ปากชม จ.เลย ตามบริเวณริมแม่น้ำโขง จะเห็นได้ว่ามีชาวบ้านมาร่อนทอง โดยจะเดินทางมาจากหมู่บ้านต่างๆ ใน อ.ปากชม และบางส่วนเดินทางมาจาก สปป.ลาว เพื่อมาร่วมร่อนทอง เป็นการสร้างรายได้เลี้ยงครอบครัวของคนในชุมชน
สำหรับการร่อนทองนั้น เริ่มจากการนำหินแห่ หรือก้อนหินที่อยู่ริมน้ำ ซึ่งต้องมีการเตรียมอุปกรณ์ คือ บ้าง ถัง เสียมหรือจอบ ตะกร้า ลงไปยังแม่น้ำโขง หลังจากนั้นใช้จอบเล็กๆ ขุดหินกรวดขึ้นมาจากธารน้ำเอามาใส่ถังและตะกร้า จากนั้นก็นำหินไปร่อนเพื่อแยกเอาเศษในน้ำออกก่อน 1 รอบ และก็นำไปร่อนในน้ำเรื่อยๆ ร่อนไปจนกว่าจะได้เศษหินที่มีแร่ทองคำผสมอยู่ มีจุดสังเกตุเป็นประกายออกมา จากนั้นก็นำปรอทมาคัดแยก เพื่อมาจับทองให้เป็นก้อน และนำไปเก็บไว้ในขวดเล็กๆ รอขาย เมื่อเสร็จสิ้นก็จะนำทองที่หาได้รวบรวมไปขายให้ร้านทองในตัวอำเภอ โดยพ่อค้าร้านทองจะรับซื้อในราคากรัมละประมาณ 700 ถึง 900 บาท หรือหากโอกาสดีก็จะมีรายได้มากกว่า 1,000 ต่อวัน ราคาสูงต่ำแล้วแต่ราคาทองคำในขนาดนั้น
หากเป็นโอกาสดีที่ช่วงระดับน้ำในแม่น้ำโขงลดลง ชาวบ้านก็มีโอกาสร่อนทองได้มาก ขายได้วันละหลายพันบาท ซึ่งเรื่องแบบนี้มีไม่บ่อยนัก แต่หากน้ำขึ้นหรือทางประเทศจีน สปป. ลาว ปล่อยน้ำลงมามากชาวบ้านก็จะขาดรายได้
“ถึงจะได้รายได้ไม่มาก ต้องตากแดด ตากลม แต่ก็ภูมิใจ เป็นอาชีพที่ตนเองสามารถเลี้ยงครอบครัวและส่งลูกเรียนจนจบได้” นางนงค์ กล่าว
