รักษาการนายกรัฐมนตรี ‘ยุบสภา’ ได้หรือไม่? เลขาฯ กฤษฎีกา ยัน ไม่มีอำนาจ แต่ภูมิธรรม บอกยุบได้ ใครขัดข้องไปฟ้องเอา

เกมช่วงชิงการจัดตั้งรัฐบาลระหว่างพรรคเพื่อไทยและพรรคภูมิใจไทย เดินไปอย่างเข้มข้น หลัง น.ส. แพทองธาร ชินวัตร พ้นจากตำแหน่งนายกรัฐมนตรี พรรคเพื่อไทย จับมือกับพรรคร่วมรัฐบาลเดิม เดินหน้าจัดตั้งรัฐบาลใหม่ ขณะที่พรรคภูมิใจไทย ก็เดินเกมรวมเสียง ประกาศจัดตั้งรัฐบาลเช่นกัน

ก่อนจะถึงวันเลือกนายกรัฐมนตรีคนใหม่ การยุบสภา กลายมาเป็นเงื่อนไข ที่รัฐบาลรักษาการ พรรคเพื่อไทย สามารถยุบสภา เพื่อสกัด การชิงตั้งรัฐบาล พรรคภูมิใจไทย ได้หรือไม่ แต่ยังมีความเห็นแตกต่างกัน ระหว่างเลขาธิการกฤษฎีกา กับ นายภูมิธรรม รวมถึงนักกฎหมาย ก็ยังเห็นต่างกัน

–นายภูมิธรรม เวชยชัย รักษาการนายกรัฐมนตรี ยืนยันว่า รัฐบาลรักษาการ ยุบสภาได้ ถ้าจะยุบ ก็ยุบเลย แต่ถ้าใครขัดข้องจะไปฟ้องก็ได้ไม่มีปัญหาอะไร แต่ยังไม่ได้ตัดสินใจ เพราะยังต้องจัดตั้งรัฐบาลและแก้ไขปัญหาประเทศให้ได้ก่อน
–นายปกรณ์ นิลประพันธ์ เลขาธิการคณะกรรมการกฤษฎีกา ยืนยันว่ารักษาการนายกรัฐมนตรีไม่สามารถยุบสภาได้ เพราะเป็นอำนาจเฉพาะของนายกรัฐมนตรี แต่ถ้าหากรัฐบาลจะทำก็เป็นเรื่องที่รัฐบาลต้องพิจารณาให้รอบคอบ เนื่องจากมีเรื่องที่สามารถทำได้หรือทำไม่ได้ เพื่อไม่ให้กระทบเบื้องพระยุคลบาท เพราะจะต้องนำขึ้นทูลเกล้าฯ
–ผศ.ดร.ปริญญา เทวนฤมิตรกุล คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ก็เห็นว่า รักษาการนายกรัฐมนตรี ยุบสภาไม่ได้ เพราะนายกรัฐมนตรีพ้นตำแหน่งไปแล้ว และสภาผู้แทนราษฎรกำลังจะมีการเลือกนายกรัฐมนตรีคนใหม่ เว้นแต่จะมีการเลือกนายกรัฐมนตรีคนใหม่ไม่สำเร็จ
–ศ.ดร.สิริพรรณ นกสวน สวัสดี คณะรัฐศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย เห็นว่า ยุบสภาได้ เพราะรัฐธรรมนูญมาตรา 103 ระบุว่า เป็นพระราชอำนาจ แต่ไม่ได้ระบุว่าต้องเป็นนายกรัฐมนตรีเท่านั้นที่จะรับสนองพระบรมราชโองการ

ทั้งนี้ มาตรา 103 ของรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ. 2560 บัญญัติว่า พระมหากษัตริย์ทรงไว้ซึ่งพระราชอำนาจที่จะยุบสภาผู้แทนราษฎรเพื่อให้มีการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรใหม่เป็นการเลือกตั้งทั่วไป โดยหลักการนี้ ถือเป็นอำนาจที่พระมหากษัตริย์ทรงใช้เพื่อรักษาความสมดุลทางการเมืองในระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข

การยุบสภา จะถูกนำมาใช้จริง หรือเป็นแค่ไพ่ในมือ ที่ไว้ใช้ต่อรอง นาทีนี้ก็ต้องจับตาดู จนกว่าดีลจัดตั้งรัฐบาลใหม่ใครจะทำได้ก่อนกัน ซึ่งเปลี่ยนแปลงได้จนถึงวันโหวตเลือกนายกรัฐมนตรี

รายงาน: ฐปณีย์ เอียดศรีไชย