แดนสนธยา-ยุ่งยาก-ยื้อเวลา ผู้สมัคร สว. ถอดบทเรียนจำลองเลือก สว.

เชื่อถ้าวุ่นวาย สว.ชุด คสช.รักษาการยาว เรียกร้อง กกต.ทบทวนระเบียบแนะนำตัว มองห้ามออกสื่อ ปิดกั้นเสรีภาพประชาชน

ผู้สนใจสมัครรับเลือก สว.ชุดใหม่ ร่วมทดลองการเลือกสมาชิกวุฒิสภา ที่กลุ่ม Senate67 ร่วมจำลองการเลือก สว.โดยเฉพาะในระดับอำเภอ ที่จะเกิดขึ้นเป็นอันดับแรก โดยจัดจำลองที่หน้าหอศิลป์กรุงเทพมหานคร หลังมีการซ้อมเลือกไปแล้ว 1 รอบ ซึ่งผู้สมัครทั้ง 20 กลุ่มสาขาอาชีพ จะต้องทำการเลือกกันเองในกลุ่มก่อน เป็นอันดับแรก โดยจะลงได้ 2 คะแนน เลือกตัวเองได้ 1 คะแนน และเลือกผู้สมัครในกลุ่มเดียวกันได้ 1 คะแนน ก่อนจะคัดผลคะแนนสูงสุด 5 อันแรก ผ่านไปสู่การเลือกรอบที่ 2 โดยจะต้องจับสลากแบ่งสาย แต่ละสายมี 3-5 กลุ่ม แล้วให้ผู้ที่ได้5 อันดับแรก โหวตผู้สมัครกลุ่มอื่นในสายเดียวกัน กลุ่มละ 1 เสียง ก็จะไดู้้ผ่านเข้าระดับจังหวัดจาก 3 อันดับแรกของแต่ละกลุ่ม

จากขั้นตอนที่ยุ่งยาก ทำให้ผู้สมัครส่วนใหญ่เห็นตรงกันว่าอาจเกิดปัญหาในการเลือก สว.ตั้งแต่ระดับอำเภอที่คาดการณ์ว่าจะมีผู้สมัครกว่า 1 แสนคนทั่วประเทศ น่าจะวุ่นวายตั้งแต่การตรวจสอบคุณสมบัติที่เชื่อว่าใช้เวลา 7 วันไม่น่าจะทัน และในขั้นตอนการเลือกไขว้ข้ามกลุ่มอาชีพ การไม่เปิดให้ผุ้สมัคร สว.ได้แนะนำตัวผ่านสื่อรวมถึงห้ามสัมภาษณ์สื่อ ทำให้ไม่สามารถทำความรู้จักผู้สมัครในกลุ่มอื่นได้ทัน จึงเรียกร้องให้ กกต.แก้ไขระเบียบว่าด้วยการแนะนำตัวผู้สมัครเลือก สว.ที่มองว่าเป็นการปิดกั้นเสรีภาพประชาชน

ดร.นันทนา นันทวโรภาส ผู้สนใจลงสมัครเลือก ส.ว. กล่าวว่า จากการทดลองเลือก สว.พบปัญหาการเลือกไขว้ เพราะไม่มีข้อมูลผู้สมัครกลุ่มอื่นมาก่อน จึงเหมือนถูกบังคับให้เลือก และในการนับคะแนน บัตรมีข้อจำกัดมาก ห้ามมีจุด ห้ามขีดซ้ำ โอกาสบัตรเสียจึงมีมาก ตนเองจึงอยากเรียกร้อง กกต.เปิดให้สื่อมวลชนเข้าไปสังเกตุการณ์ตอนนับคะแนนเพื่อให้โปร่งใส เพราะเชื่อว่าบัตรเสียจะเยอะมาก

“ขอให้ กกต.ทบทวนข้อห้ามการแนะนำตัวผ่านโซเซียลมีเดีย ด้วยค่ะ เพราะ สว.เป็นตัวแทนประชาชน แต่ประชาชนไม่มีสิทธิเลือก จึงต้องไปสมัครเพื่อเลือก ถ้าเปิดให้แนะนำตัวต่อสาธารณะ โดยเฉพาะในขั้นตอนการเลือกไขว้ จึงขอเรียกร้องให้ กกต.ทบทวนระเบียบกติกา การแนะนำตัวให้เป็นสาธารณะ ให้การเลือก สว.มีส่วนร่วมของประชาชนมากขึ้น เช่นเดียวกับการห้ามสัมภาษณ์กับสื่อ ผู้สมัครไม่สามารถที่จะรู้ได้ว่าควรเลือกใคร”

ดร.นันทนา มองว่า การเลือก สว.เป็นการเลือกที่เงียบๆอยู่ในกลุ่มเล็กๆ ประชาชนไม่มีส่วนร่วม จึงเรียกร้อง กกต.ปรับระเบียบใหม่ ให้กว้างขวาง เป็นที่รับรู้ โปร่งใส เพราะคาดว่าจะมีเรื่องวุ่นวาย ถ้ามีผู้ที่เข้ามาสมัครเป็นแสนคน ตามที่ กกต.ประเมิน การตรวจประวัติผู้สมัคร 7 วันไม่มีทางทัน การจัดการเลือกตั้งที่มีคนจำนวนมาก กำลังคนของ กกต.เพียงพอหรือไม่ ถ้า กกต.ทำให้การเลือกเป็นระบบปิด ไม่ให้สื่อมาสังเกตุการณ์ทำให้การเลือกไม่โปร่งใส เกิดการร้องเรียนกันมาก น่าจะเกิดความวุ่นวาย ผลเสียจะเกิดกัปบระชาชน การเปลี่ยนผ่าน สว.จะไม่เกิดขึ้น สว.ชุด คสช.ก็จะรักษาการณ์ยาวๆไป

นอกจากนี้ในการกรอกเอกสารสมัคร สว.โดยเฉพาะใบ สว.4 ที่ให้มีผู้รับรอง อาจทำให้ต้องตรวจคุณสมบัติได้ยาก จนทำให้เกิดการร้องเรียน และสร้างความวุ่นวายในการเลือกตั้งได้ และการปิดกั้นไม่สื่อทำข่าวเป็นการปิดกั้นประชาชน ทั้งๆที่ สว.เป็นผู้ใช้อำนาจอธิปไตยแทนประชาชน จนสุดท้ายการเลือกสว.ครั้งนี้จะวุ่นวาย อาจทำให้้ สว.ชุดคสช.รักษาการไม่ต่ำกว่า 2 ปี

รศ.ดร.ประภาส ปิ่นตบแต่ง ผู้สนใจลงสมัครเลือก สว. เปิดเผยว่า การจำลองเลือก สว.เหมือนอยู่ในแดนสนธยา โดยเฉพาะในรอบไขว้ เพราะไม่มีโอกาสได้รู้จักผู้สมัครได้ก่อน ทำให้ไม่รู้ว่าจะเลือกใครบ้าง

“สว.เป็นผู้ใช้อำนาจอธิปไตยแทนประชาชน แต่ประชาชนไม่มีสิทธิรู้ว่าใครจะมาเป็น สว.จึงเป็นความห่างไกลกันมาก ผมห่วงการรับรองผู้สสมัคร ตามใบ สว.4 ที่ให้มีการรับรองคุณสมบัติจริง เป็นเรื่องล่อแหลมมาก ถ้าเลือกคนที่คุณสมบัติไม่ครบ น่าเป็นห่วงความโปร่งใสของการจัดการ จึงเหมือนอยู่ในแดนสนธยาเมื่อวุ่นวาย สว.ชุดปัจจับัน อาจรักษาการณ์ไปอีก2 ปี เพราะอาจเกิดการฟ้องร้องตามมาจำนวนมาก ในเรื่องการขาดคุณสมบัติ

รศ.ดร.ประภาส กล่าวย้ำว่า ในการจำลองก็มีปัญหามาก อย่างขั้นตอนเลือกไขว้ เหมือนอยู่ในห้องมืด ที่ไม่รู้ว่าจะเลือกใคร สุดท้ายอาจต้องสุ่มๆเลือกไป เพราะผู้สมัครไม่สามารถออกสื่อได้ เป็นการจำกัดข้อมูลข่าวสาร

ขณะที่นุชนารถ แท่นทอง ผู้สนใจสมัครเลือก สว.ก็เห็นตรงกันว่า การเลือก สว.ครั้งนี้อาจเป็นเพียงการยื้อเวลาให้ สว.ชุด คสช.อยู่ได้เรื่อยๆ

นายยิ่งชีพ อัชฌานนท์ ผู้จัดการไอลอว์ เป็นห่วงด้วยว่าระเบียบที่ยุ่งยากของกกต.ทำให้การสมัคร เลือกสว.กลายเป็นเรื่องยาก แม้จะมีผู้สนใจจำนวนมาก แต่มีข้อจำกัดที่เชื่อว่าจะเป็นปัญหา ทั้งการตรวจสอบคุณสมบัติ การไม่ให้สื่อมวลชนทำข่าว จนสร้างบรรยากาศที่น่าอึดอัด แม้การเลือก สว.อาจผ่านไปได้ แต่การประกาศรับรองอาจใช้เวลานาน

“อยากเห็น กกต.เคาะอะไรบ้าง เช่นคุณสมบัติในการสมัครแต่ละสาขาอาชีพ เช่นการถือหุ้นสื่อ ก็มีหลายแบบ และการพิจารณาคุณสมบัติจะอยู่ในระดับไหน ถ้ารอศาลตัดสินก็อาจเกิดปัญหาตามมา ที่สำคัญการปิดกั้นไม่ให้แนะนำตัวผ่านสื่อมวลชน ทำให้ประชาชนไม่รู้เลยว่ามีใครลงสมัครบ้าง ประชาชนไม่มีสิทธิเลือกแค่จะรู้ยังไม่ได้รู้เลย ทำให้เป็นบรรยากาศที่น่าอึดอัด” นายยิ่งชีพ กล่าวย้ำ

สำหรับการเลือกสว.ชุดใหม่ หลังสว.ชุดปัจจุบับครบวาระในวันนี้ 10 พ.ค.2567 ตามไทมไลน์ของคณะรัฐมนตรี ที่คาดว่าจะมีพระราชกฤษฎีกาให้มีการเลือก สว.ออกมาในวันที่ 11 พ.ค. ก่อนจะประกาศวันเลือกและวันสมัคร ประมาณวันที่ 13 พ.ค. กำหนดวันเลือก สว.ระดับอำเภอในวันที่ 9 มิ.ย. กำหนดวันเลือก สว.ระดับจังหวัดในวันที่ 16 มิ.ย.กำหนดวันเลือก สว. ระดับประเทศในวันที่ 26 มิ.ย.และกำหนดวันที่จะประกาศผลการเลือกสมาชิกวุฒิสภาในวันที่ 2 ก.ค.นี้