ปรับสมดุลร่างกาย-คืนสุขภาพดีหลังฉลองสงกรานต์ ด้วยการลดละเลิกปัจจัยเสี่ยงก่อโรค
เมื่อนำเข้าและถึงเวลาก็ต้องรู้จักนำออก โดยเฉพาะการใช้ชีวิตช่วงวันสงกรานต์ ที่หลายคนเฉลิมฉลองกับครอบครัวและญาติมิตร ด้วยการดื่มแอลกอฮอล์ และรับประทานอาหารมันมันเค็มและอาหารปิ้งย่างอย่างหนักหน่วง ประกอบกับช่วงอากาศที่ร้อนระอุ ผู้ที่มีโรคประจำตัวกลุ่มโรค NCD อยู่ก่อนแล้ว เช่น โรคเบาหวาน โรคอ้วน และโรคความดันโลหิต ดังนั้นการดื่มสุราในเทศกาลปีใหม่ไทย อาจก่อให้เกิดผลกระทบต่อสุขภาพโดยตรงตรง โดยเฉพาะผู้ที่ป่วยโรคความดันโลหิตสูง ที่มีการดื่มสุรามาต่อเนื่องและดื่มหนักในช่วงวันสงกรานต์ ที่เป็นสาเหตุของโรคเส้นเลือดในสมองตีบ และนำมาสู่โรคอัมพาตครึ่งซีกได้ นอกจากคำเตือนเกี่ยวกับโรคดังกล่าว ที่มีสาเหตุจากแอลกอฮอล์แล้ว การซ่อมแซมร่างกายหลังฉลองสงกรานต์ ก็ถือเป็นการดูแลสุขภาพที่สำคัญ
The Reporters ได้สอบถามไปยัง “ชญาภา ศิริวรรณ์” นักวิชาการสาธารณสุข จาก รพสต.ตำบลสะพานไม้แก่น จ.สงขลา ให้ข้อมูลเกี่ยวกับการฟื้นฟูร่างกาย หลังจากการดื่มกินในช่วงวันสงกรานต์ที่อาจส่งผลเสียต่อสุขภาพ ทั้งโรคอ้วน ไขมันสูง หรือแม้แต่ผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูง ที่เสี่ยงป่วยโรคเส้นเลือดในสมองตีบ และนำมาสู่โรคอัมพาตในที่สุด อาทิ การออกกำลังกายในร่ม การควบคุมอาหาร รวมถึงการทาครีมกันแดด หรือแม้แต่การหมั่นดื่มน้ำ เพื่อป้องกันโรคลมแดด ที่เกิดจากการที่ร่างกายขาดน้ำสะสมเป็นเวลานาน ตลอดช่วงเดือนเมษายนที่อากาศร้อน และต้องกลับมาทำงานต่อ รวมถึงผู้ที่ต้องกลับบ้านต่างจังหวัด ที่ต้องไปเจอฝุ่น PM 2.5 ซึ่งจำเป็นต้องเน้นการป้องกันตัวเองก่อน ซึ่งเป็นการดูแลสุขภาพจากฝุ่นพิษ ที่ไม่ควรมองข้าม
ชญาภา ให้ข้อมูลว่า “การฟื้นฟูร่างกายหลังจากเทศกาลสงกรานต์นั้น ถือว่าเป็นสิ่งที่จำเป็น เพราะในช่วงวันปีใหม่ใหม่ไทย หลายคนมักจะฉลองกับครอบครัว ซึ่งถือเป็นควันหลงที่เราต้องหันกลับมาดูสุขภาพ เมื่อเทศกาลสิ้นสุดลง เนื่องจากช่วงสงกรานต์ หลายคนดื่มสุราหรือกินอาหารที่ไขมันสูง หวานจัด เค็มจัด และอาหารปิ้งย่าง โดยเฉพาะผู้ที่เป็นโรคความดันโลหิตสูง ที่บางคนดื่มสุราหรือเบียร์ เป็นปกติทุกวัน และมักจะดื่มมากกว่าเดิม เพื่อฉลองเมื่อเจอกับเพื่อนหรือญาติมิตร ประกอบอากาศร้อนที่เป็นตัวกระตุ้น ให้ความดันโลหิตสูง บวกกับการดื่มเบียร์หรือสุรา ร่วมกับการรับประทานอาหารปิ้งย่าง ปัจจัยเหล่านี้จะทำให้ผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูง เป็นโรคเส้นเลือดในสมองตีบ หรือ Stroke และนำมาสู่โรคอัมพาตครึ่งซีก ซึ่งจะส่งผลต่อสุขภาพในระยะยาว”
“ดังนั้นแนะนำว่าหลังสงกรานต์ ผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูง ที่ยังสามารถควบคุมโรคได้ จากโรคเส้นเลือดในสมองตีบ ให้ “งดการบริโภคแอลกอฮอล์ให้น้อยลง” หรือลดดื่มเลยจะดีที่สุด เพราะอาจส่งผลเสียต่อสุขภาพ นอกจากนี้ก็ต้องงดปัจจัยร่วมอย่าง การ “เลี่ยงกินของทอดของปิ้งย่าง”ด้วย เน้นกินผักผลไม้ที่มีสารต้านอนุมูลอิสระ เพื่อเพิ่มการป้องกันโรค เช่น เบต้าแครอทีน พบมากในผัก และผลไม้ที่มีสีส้ม เช่น มะเขือเทศ,แครอท,น้ำเต้า,แคนตาลูป,ฟักทอง มะม่วง นอกจากนี้ยังพบได้ในผักใบสีเขียวบางประเภท เช่น ผักขม,กะหล่ำปลี และกินยารักษาโรคความดันโลหิตสูงให้ต่อเนื่อง เพราะนอกจากป้องกันโรคเส้นเลือดในสมองตีบ หรือ Stroke ที่นำมาสู่โรคอัมพาตครึ่งซีกแล้ว ยังช่วยควบคุมน้ำหนัก โดยเฉพาะคนที่มีน้ำหนักตัวเกิน หรือเป็นโรคอ้วนได้”
“นอกจากนี้ก็แนะนำให้ “ออกกำลังกายในร่ม” เนื่องจากช่วยเดือนเมษายน ยังอยู่ในช่วงที่มีอากาศร้อน เช่น โยะคะ หรือเต้นแอโรบิค ซึ่งเป็นกีฬาที่ช่วยยืดเหยียดร่างกาย อีกทั้งเหมาะกับคนทุกเพศทุกวัยตั้งแต่หนุ่มสาว ไปจนถึงผู้สูงอายุ ที่สำคัญเป็นการเอ็กซ์เซอร์ไซส์ที่ทำต่อเนื่อง และยังเป็นการออกกำลังกาย แบบที่ต้องใช้อากาศหรือออกซิเจน หรือต้องหายใจในขณะที่กำลังออกกำลังกาย เพื่อนำเอาออกซิเจนไปเป็นตัวช่วย ในการเผาผลาญคาร์โบไฮเดรต ไขมัน และโปรตีน ได้เป็นอย่างดี หลังจากที่หลายคนกินดื่ม จนเกิดอัตราที่ร่างกายต้องการ นอกจากนี้ก็แนะนำให้เล่นโยคะ ซึ่งเป็นการออกกำลังกายที่ช่วยฝึกสมาธิ และเรียกเหงื่อและเผาผลาญไขมันไปด้วยในตัว อีกทั้งยังช่วยเสริมสร้าง กล้ามเนื้อส่วนต่างๆให้แข็งแรง”
“ทั้งนี้ในช่วงสงกรานต์เป็นช่วงที่อากาศร้อน อาจทำให้ผิวของเราไหม้แดด ดังนั้นหลังจากวันหยุดยาวปีใหม่ไทย แนะนำให้ทาผิวด้วยว่านหางจระเข้ หรือเลือกใช้เจลว่านหางจระเข้ หรือ “ทาโลชั่นบำรุงผิวสูตรเข้มข้น” เพื่อฟื้นฟูผิวจากแสงแดด อีกทั้งควรงดการขัดถูผิวหนัง เพื่อป้องกันการระคายเคืองหรือแสบร้อนที่ผิว และก่อนออกจากบ้านก็จำเป็น ต้อง “ทาครีมกันแดดเป็นประจำ” เพื่อป้องกันผิวไหม้จากแสงแดด และป้องกันมะเร็งผิวหนัง และที่ขาดไม่ได้คือ “การดื่มน้ำอย่างสม่ำเสมอ” ในช่วงหน้าร้อน วันละ 6-8 แก้ว เพื่อป้องกันร่างกายขาดน้ำ ที่เป็นสาเหตุของโรคลมแดดหรือ ฮีทสโตรก ซึ่งจากโรคลมแดดเกิดจาก ร่างกายขาดน้ำสะสมต่อเนื่องเป็นเวลานาน จนกระทั่งเหตุฉับพลัน ในผู้ที่ต้องตากแดดร้อนเป็นเวลานานๆ ”
“ส่วนผู้ที่ไปฉลองสงกรานต์ ในพื้นที่มีฝุ่น PM2.5 เกินค่ามาตรฐานนั้น แนะนำว่าการป้องกันตัวเอง ก่อนออกไปสัมผัสฝุ่นพิษเป็นสิ่งที่ดีที่สุด เช่น การใสแมสก์ป้องกันฝุ่น PM2.5 และใส่เสื้อแขนยาวและกางเกงขายาว เพื่อป้องกันฝุ่นสัมผัสผิวหนังโดยตรง ทั้งนี้หลังกลับเข้าบ้านควรรีบถอดเสื้อผ้า ที่สัมผัสฝุ่นออกไว้นอกบ้าน จากนั้นนั่งพักเป็นเวลา 15-30 นาที เพื่อให้ร่างกายคลายความร้อนจากอากาศที่อบอ้าว และรีบอาบน้ำทำความสะอาดร่างกายจากฝุ่นพิษจิ๋ว”
