อยู่กับเบาหวานอย่างไรให้คุมโรคอยู่
โรคเบาหวานเป็นโรคไม่ติดต่อเรื้อรังที่ยังเป็นปัญหาสาธารณสุขของไทย และประเทศอื่นๆ ทั่วโลก ที่มีสาเหตุมาจากการถ่ายทอดทางพันธุกรรม หรือจากพฤติกรรมการบริโภค โดยจำนวนผู้ป่วยด้วยโรคเบาหวานมีแนวโน้มเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง จากข้อมูลล่าสุดพบว่ามีคนไทยอายุ 15 ปีขึ้นไปป่วยเป็นเบาหวานมากกว่า 5 ล้านคน โดยร้อยละ 43.2 ไม่เคยได้รับการวินิจฉัยมาก่อนและไม่ทราบว่าตนเองเป็นเบาหวาน แนะนำว่าผู้ที่มีอาการปัสสาวะบ่อยและมาก คอแห้งกระหายน้ำ หิวบ่อยกินจุ น้ำหนักลด เป็นแผลง่ายและหายยาก คันตามผิวหนัง ตามัวและชาตามปลายมือปลายเท้า ควรไปพบแพทย์เพื่อรับการตรวจวินิจฉัยต่อไป
ผู้ที่เป็นโรคเบาหวาน ควรดูแลตนเองอย่างดี โดยเฉพาะเรื่องอาหารการกิน เพื่อควบคุมโรคเบาหวาน ไม่ให้โรคเบาหวานสร้างปัญหาให้กับตนได้ โดยรู้จักควบคุมชนิดและปริมาณอาหารที่กิน ผู้ที่เป็นเบาหวานและยังไม่มีโรคแทรกซ้อน ควรควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดไม่ให้สูงเกินไปลดภาวะเสี่ยงที่ก่อให้เกิดโรคแทรกซ้อนต่างๆ ทั้งภาวะเกี่ยวกับตา ที่อาจร้ายแรงถึงขั้นตาบอด โรคไตวาย โรคหลอดเลือดหัวใจ หลอดเลือดสมอง และเกิดแผลที่เท้า ซึ่งหากลุกลามมีโอกาสโดนตัดเท้าได้
ผู้ป่วยเบาหวานสามารถรับประทานอาหารต่างๆ ได้เช่นเดียวกับคนปกติแต่จำเป็นต้องเรียนรู้ว่าจะกินอาหารมากน้อยแค่ไหนจึงจะไม่ทำให้น้ำตาลในเลือดสูง โดยมีหลักการง่ายๆ ด้วยการควบคุมชนิดและปริมาณคาร์โบไฮเดรตที่กิน
- อาหารประเภทข้าว – แป้ง เช่น ก๋วยเตี๋ยว ขนมปัง เผือก มัน ถั่วเมล็ดแห้ง ผู้ป่วยเบาหวานสามารถกินได้เช่นเดียวกับคนปกติ ไม่จำเป็นต้องงดหรือจำกัดมากเกินไป ให้อยู่ในปริมาณที่เหมาะสม
- ผลไม้ ผู้ป่วยเบาหวานควรเลือกกินผลไม้ 1 ชนิดต่อมื้อ ได้วันละ 2-3 ครั้งหลังอาหาร หลีกเลี่ยงผลไม้หวานจัด เช่น ทุเรียน ขนุน ละมุด หรือผลไม้ตากแห้ง และควรควบคุมปริมาณให้เหมาะสม
- ผักต่างๆ ควรกินให้มากขึ้นในทุกมื้ออาหาร โดยเฉพาะผักใบสีเขียวสดหรือสุก ถ้านำผักมาคั้นเป็นน้ำ ควรดื่มกากด้วย เพื่อจะได้ใยอาหาร ช่วยลดการดูดซึมน้ำตาลและไขมันในอาหาร ทำให้ระดับน้ำตาล ในเลือดลดลง
- เนื้อสัตว์ และผลิตภัณฑ์ที่ทำจากเนื้อสัตว์ ควรได้รับทุกมื้อ มื้อละ 2-4 ช้อนโต๊ะ และควรเลือกเนื้อสัตว์ชนิดไม่ติดมันและหนัง ควรกินปลานึ่งหรือต้ม และเต้าหู้ให้บ่อยขึ้น
- นม ผู้ป่วยเบาหวานควรหลีกเลี่ยงการดื่มนมที่ปรุงแต่งรสทุกชนิด อาทิ นมรสหวาน นมรสกาแฟ นมรสสตรอเบอร์รี่ หรือนมรสช็อกโกแลต ให้เปลี่ยนมาดื่ม นมพร่องมันเนยหรือนมไม่มีไขมันแทน
- ไขมันหรือน้ำมัน ผู้ป่วยเบาหวานควรจำกัดปริมาณการกิน และหลีกเลี่ยงการกินอาหารที่ใช้น้ำมันทอดซ้ำ ประเภทกล้วยแขก ปาท่องโก๋ ลูกชิ้นทอด รวมถึงอาหารที่มีกะทิ ส่วนน้ำมันที่ใช้ปรุงอาหารก็ควรเลือกน้ำมันพืช เช่น น้ำมันรำข้าว น้ำมันถั่วเหลือง ซึ่งไม่มีคอเลสเตอรอล
หากรู้จักดูแล ควบคุมการรับประทานอาหารให้เหมาะสม ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ และพักผ่อนให้เพียงพอ ก็จะสามารถควบคุมโรคเบาหวาน และใช้ชีวิตอยู่ได้อย่างมีความสุขโดยไม่ต้องทนทุกข์ทรมาน หรือเสี่ยงต่อการเกิดโรคแทรกซ้อนที่ร้ายแรงอื่นๆ
สำหรับผู้ที่โชคดียังไม่เป็นโรคนี้ก็ควรดูแลสุขภาพด้วยการ รับประทานอาหารให้ครบทั้ง 5 หมู่ เน้นผักและผลไม้ที่หวานน้อย หลีกเลี่ยงอาหารจำพวกแป้ง อาหารหวาน มัน และเค็มจัด งดสูบบุหรี่ งดหรือลดการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ ควบคุมน้ำหนักตัวให้เหมาะสม ออกกำลังกายอย่างน้อย 30 นาที/วัน หรือสะสมได้ 150 นาที/สัปดาห์ ทำจิตใจสดชื่นและผ่อนคลาย เพื่อให้ห่างไกลจากเบาหวาน และสารพัดโรคกวนใจ พร้อมทั้งตรวจค่าน้ำตาลในเลือด และตรวจสุขภาพสม่ำเสมอ
ข้อมูลกระทรวงสาธารณสุข
