‘ครูตี๋’ ห่วงสารพิษในแม่น้ำโขงกระทบถึงลาวแล้ว จี้รัฐบาลไทยเจรจาหยุดเหมืองในเมียนมา
‘ครูตี๋’ ห่วงสารพิษในแม่น้ำโขงกระทบถึงลาวแล้ว จี้รัฐบาลไทยเจรจาหยุดเหมืองในเมียนมาทันที ขณะที่กรมประมงต้องยกระดับตรวจสอบปลาติดเชื้อในแม่น้ำโขง
วันนี้ (22 พ.ค. 68) ครูตี๋ นิวัฒน์ ร้อยแก้ว ประธานกลุ่มรักษ์เชียงของ เปิดเผยว่า จากสถานการณ์ที่พบปลาแข้ ปลาในแม่น้ำโขง มีตุ่มพอง ซึ่งเป็นความผิดปกติที่เริ่มพบมากตั้งแต่เดือนพฤษภาคมที่ผ่านมา ในขณะที่ชาวบ้านได้พบก่อนหน้านั้น หลังจากมีน้ำท่วมใหญ่เมื่อปลายปี 2567
“เราเป็นห่วงตั้งแต่พบสารหนูในแม่น้ำกก ซึ่งเป็นแม่น้ำสาขาของแม่น้ำโขง และมีชาวบ้านเจอปลาที่มีตุ่มพองในแม่น้ำกก และมาพบที่หน้าโฮงเฮียนน้ำของ อ.เชียงของ และพบที่หาดไคร้ ลงไปถึง อ.เวียงแก่น และเป็นปลาขนาดใกล้เคียงกัน ที่อายุประมาณ 6 เดือน-1 ปี ที่น่าจะเกี่ยวข้องกับโคลนที่มากับน้ำท่วมเมื่อปลายปีที่แล้ว”
ครูตี๋ กล่าวว่า ปลาแข้ เป็นปลาที่หากินบนผิวดิน ถ้ามีโลหะหนักปนเปื้อนจะมากับตะกอน จึงน่าจะส่งผลกระทบกับปลาแข้ได้ อย่างที่พบตุ่มพองที่ตาปลา ท้องปลา ทำให้มีตุ่มพุงพองติดเชื้อได้ ซึ่งขณะนี้แม่น้ำโขง ตั้งแต่ได้สบรวก ไปถึง อ.เวียงแก่น เข้าไปในลาว ปลาติดเชื้อหมด แต่ยังไม่รู้ว่าตอนเหนือขึ้นไปจะเป็นอย่างไร จึงอยากให้ตรวจสอบว่าผลกระทบมาจากเหมืองในรัฐฉานหรือไม่
นายจีรศักดิ์ อินทะยศ กลุ่มรักษ์เชียงของ กล่าวว่า ปลาแม่น้ำโขง ไม่เคยพบการป่วยลักษณะนี้ แต่เมื่อน้ำกกพบปลาติดเชื้อ ก็พบว่าที่ อ.เชียงของ ก็เจอ จึงต้องศึกษาพื้นที่ท้ายน้ำด้วย ว่าจะกระจายในแหล่งน้ำอย่างไร เพราะปลาเดินทาง และในระยะยาว ถ้ามีสารตกค้าง จะกระทบกับสุขภาพมาก จะกระทบกับการประมงด้วย
ครูตี๋ เปิดเผยว่า ปลาติดเชื้อในแม่น้ำโขงตอนนี้พบแต่ปลาแข้ แต่เคยคุยกับชาวประมง ว่าเคยเจอปลาหางแดง ข้างลำตัวเน่า จึงต้องติดตามว่ามีปลาชนิดอื่นติดเชื้อด้วยหรือไม่ ซึ่งเชื่อว่าตั้งแต่เขตแดนสามเหลี่ยมทองคำ ถึง อ.เวียงแก่น 97 กม.น่าจะติดเชื้อหมดแล้ว
“กรณีกรมประมงบอกว่าไม่พบเชื้ออันตราย บอกว่าเป็น ปรสิต หรือปลิงใส แต่สิ่งที่เกิดขึ้น เป็นคำถามว่าทำไมเกิดตอนนี้ แล้วแต่ก่อนทำไมไม่เกิด ก็ต้องหาสาเหตุว่าทำไมถึงเกิด ต้องมีความชัดเจน กรมประมง บอกว่าปลายังกินได้ แต่ต้องบอกให้ได้ว่าความรุนแรงการติดเชื้อขนาดไหนถึงจะกินได้ เพราะสารพิษเพิ่มขึ้นทุกวัน”
นายจีรศักดิ์ อินทะยศ กล่าวว่า ชาวประมงรับรู้สถานการณ์ แต่เขาไม่สามารถรับรู้ได้ว่าสามารถกินได้หรือไม่ ตอนนี้กระทบถึงชาวประมง กระทบเศรษฐกิจไปแล้ว ปลาพวกนี้ขายได้ เราเห็นว่ามีแหล่งขายปลา แต่ขายไม่ได้แล้ว ชาวบ้านก็ต้องรู้ว่าจะอยู่กันยังไง จะต้องเตรียมตัวยังไง
ครูตี๋ กล่าวย้ำว่ารัฐบาลต้องยกระดับการแก้ไขปัญหาปลาติดเชื้อในแม่น้ำโขง กรมประมงต้องตรวจทุกอย่าง ต้องบอกข้อมูลให้ชัดเจนกับประชาชน ไม่ใช่ตรวจแล้วรู้ว่าติดเชื้อแล้วจะแก้ไขยังไง ต้องรีบเร่ง ช้าไม่ได้ ที่เราคุยพบปลาติดเชื้อมากขึ้นเรื่อย ๆ กลายเป็นปัญหาข้ามพรมแดน
“เรื่องเหมืองปัญหาใหญ่คือข้อมูลของคุณภาพน้ำในต้นน้ำรัฐบาลยังไม่มี เรารู้แล้วว่าบ้านเรามีสารโลหะหนัก ยืนยันได้แล้วว่าบ้านเราไม่ใช่ต้นตอปัญหา แต่ต้นตออยู่ที่ต้นน้ำ รัฐต้องตรวจสอบข้อมูล เพื่อจัดการกับเหมือง ถ้าไม่มีข้อมูล ถ้าพม่าบอกคุณภาพน้ำยังดีอยู่จะทำยังไง ต้องผลักดันการตรวจคุณภาพน้ำ บริเวณต้นน้ำให้ได้ เพราะเป็นต้นตอ รัฐต้องรีบให้เป็นรูปธรรมชัดเจน ปัญหาคือการหยุดเหมืองแล้วฟื้นฟูต้นน้ำกก”
ครูตี๋ กล่าวว่า ในวันที่ 24 พ.ค.ชาวเชียงรายจะขับเคลื่อนเพื่อชี้ให้เห็นว่าปัญหานี้รอไม่ได้แล้ว ใครอยากจะพูดปัญหาแม่น้ำกก ตั้งแต่ 17.00 น.-20.00 น. และในวันที่ 5 มิ.ย.ในวันสิ่งแวดล้อมโลก จะมีการรวมตัวชาวเชียงราย 10,000 คน เพื่อแสดงให้เห็นว่าสิ่งที่ชาวเชียงรายต้องการให้รัฐจัดการปัญหามลพิษข้ามพรมแดนนี้อย่างรวดเร็ว
