’ชวน‘ เผย รธน.ไม่ใช่ปัญหา อยู่ที่คนใช้ ยัน กฎหมายที่ดี ต้องมาพร้อมกับคนที่ดี

’ชวน‘ บอก ตัวเองใช้ รธน. หลายฉบับที่สุดในที่นี้ เผย บทเรียน รธน. ไม่ใช่ปัญหา แต่อยู่ที่คนใช้ ยัน กฎหมายที่ดี ต้องมาพร้อมกับคนที่ดี

วันนี้ (15 ต.ค. 68) ในการประชุมร่วมกันของรัฐสภา วาระเรื่องด่วน พิจารณาร่างรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย แก้ไขเพิ่มเติม (ฉบับที่ ..) พุทธศักราช …. ที่เสนอโดย 3 พรรคการเมือง ได้แก่ พรรคประชาชน พรรคภูมิใจไทย และพรรคเพื่อไทย

นายชวน หลีกภัย สมาชิกสภาผู้แทนราษฎร (สส.) แบบบัญชีรายชื่อ พรรคประชาธิปัตย์ อภิปรายว่า ในฐานะที่ตนเองเป็นผู้ใช้รัฐธรรมนูญ เป็นคนหนึ่งที่ใช้รัฐธรรมนูญมากกว่าหลายคนในที่นี้ ตั้งแต่ปี 2511 ซึ่งสมาชิกส่วนใหญ่ในห้องนี้ยังไม่เกิด และคิดว่าคงไม่มีใครได้ใช้รัฐธรรมนูญฉบับนั้นแล้วในห้องนี้ ซึ่งเป็นฉบับที่ใช้เวลาร่างอยู่ 10 ปี แต่ใช้ได้เพียง 2 ปี 9 เดือน ก็มีอันเป็นไป แล้วต่อมาก็เกิดเหตุการณ์ 14 ตุลาคม 2516 อย่างที่เพื่อนสมาชิกได้พูดถึง และระหว่างนั้นในการใช้รัฐธรรมนูญ ทำให้ประชาชนได้เปิดหูเปิดตา และรู้ว่าความเป็นประชาธิปไตยนั้น ทำให้เขารับรู้ถึงความเปลี่ยนแปลงบ้านเมือง

หลังจากนั้น ก็รัฐธรรมนูญฉบับ 2517 ซึ่งได้มีการพูดถึงไว้บ้าง แล้วถือเป็นฉบับที่เป็นประชาธิปไตยมากที่สุดฉบับหนึ่ง แต่ก็ใช้ได้ 2 ปี ก็เกิดเหตุ 6 ตุลาคม 2519 ซึ่งต่อมาก็เป็นที่มาของรัฐธรรมนูญฉบับ 2521 ซึ่งเป็นฉบับที่ตนเองเป็นผู้แทนราษฎรครั้งที่ 3 และน่าแปลกว่า ฉบับนั้นอยู่ได้นานกว่าฉบับอื่นที่ใช้รัฐธรรมนูญ ฉบับดังกล่าวเหล่านี้ทำให้ตนเองได้เห็นเหตุการณ์ด้วยตัวเอง ว่ารัฐธรรมนูญ ต่อให้เขียนให้ดีขนาดไหนก็ตามแต่แนวปฏิบัติก็เป็นอีกเรื่องหนึ่ง

นายชวน กล่าวว่า ตนเองอยากจะขอนำประสบการณ์ ที่อย่างน้อยเป็นประโยชน์ และเป็นข้อคิด หวังผลว่าประชาชน ซึ่งไม่มีโอกาสได้ติดตามใกล้ชิด อาจจะมีคำปรารภ หรือคำบ่นมาสนใจเรื่องนี้ ทำไมถึงไม่สนใจเรื่องปากท้อง ต้องบอกว่ากฎหมายรัฐธรรมนูญ เป็นหลักของบ้านเมืองที่จะบอกให้เรารู้ว่า อำนาจแต่ละฝ่าย มีมากน้อยเพียงใด เมื่อไหร่ก็ตามที่มีการละเมิดทำหน้าที่กำหนดไว้ บ้านเมืองจะมีปัญหา เราจึงย้ำว่า กฎหมายรัฐธรรมนูญคือโครงสร้างที่แท้จริงที่ทำให้รู้ว่าขอบเขตอำนาจแต่ละฝ่ายมีเพียงใด

นายชวน ระบุว่า ตนเองได้ใช้รัฐธรรมนูญจนถึงฉบับปี 2540 ที่เราพูดกันว่าเป็นฉบับที่ดีฉบับหนึ่ง ซึ่งอยู่ได้ 10 ปี ก็มีการล้มไปในปี 2549 ตนเองเป็นคนใช้รัฐธรรมนูญฉบับดังกล่าว เป็นคนแรก เป็นไปด้วยความเรียบร้อย เราเคารพกฎเกณฑ์บ้านเมือง แต่หลังจากนั้น ก็มีปัญหาตามมา จนเกิดเหตุเมื่อปี 2549 และนายกรัฐมนตรีในขณะนั้น มีพฤติกรรมทุจริตโกงกินอย่างรุนแรง มีพฤติกรรมแตกแยกสามัคคี มีพฤติกรรมแทรกแซงองค์กรอิสระ จนปฎิบัติหน้าที่ไม่ได้ และมีพฤติกรรมการหมิ่นพระบรมเดชานุภาพ จึงเป็นที่มาของรัฐธรรมนูญปี 50

กฎหมายรัฐธรรมนูญทุกฉบับในมาตรา 3 จะเขียนคล้ายกัน คืออำนาจอธิปไตยเป็นของปวงชนชาวไทย พระมหากษัตริย์ทรงใช้อำนาจนิติบัญญัติผ่านทางรัฐสภา อำนาจบริหารผ่านทางคณะรัฐมนตรี อำนาจตุลาการผ่านทางศาล แต่รัฐธรรมนูญฉบับปี 50 ได้เขียนวรรค 2 ให้อำนาจเหล่านั้น ปฎิบัติภารกิจโดยยึดหลักนิติธรรม และก็ทราบดีว่าไม่ต้องเขียน ทุกฝ่ายต้องยึดหลักนิติธรรมอยู่แล้ว แต่ทำไมถึงมาเขียนวรรค 2 ในหลักปี 50 – 60 ด้วย ในถ้อยคำที่เป็นการบังคับให้ยึดหลักนิติธรรมคำตอบ คือในระหว่างที่ใช้รัฐธรรมนูญปี 40 ที่เราคิดว่าเป็นฉบับที่ดีฉบับหนึ่ง ได้เกิดเหตุการณ์ในการละเมิดหลักนิติธรรม ทั้งเรื่องยาเสพติด ที่มีการฆ่าตัดตอน ใช้วิธีการเก็บ ฆ่าในภาคใต้ อันเป็นเหตุให้รุนแรงมาจนถึงทุกวันนี้

ดังนั้น รัฐธรรมนูญฉบับหลังจากนั้น จึงได้เขียนข้อความว่าทุกฝ่ายต้องเคารพหลักนิติธรรม ซึ่งความจริง ไม่ต้องเขียน ก็ต้องยึดอยู่แล้ว แต่สะท้อนให้เห็นการใช้รัฐธรรมนูญที่ผ่านมา หากเราปกครองในระบอบประชาธิปไตย หลักนิติธรรม และหลักกฏหมาย เป็นหลักที่สำคัญ หากละเมิดก็จะมีปัญหาที่ตามมา จึงอยากฝากบอกรัฐบาล โดยในการแถลงนโยบายได้เขียนไว้ว่า นอกจากการแก้ไขปัญหาอื่นแล้ว จะต้องริเริ่มหวังรากฐานของประเทศ เพื่อให้ประเทศมีความเจริญก้าวหน้า วันนั้นเอง ตนเห็นด้วยอย่างยิ่ง และเชิญชวนว่าเรามาเริ่มหรือไม่ เมื่อเรายุบสภาครบกำหนด 4 เดือน เราเริ่มตั้งแต่วันนี้ คือรณรงค์ให้ประชาชนตื่นตัวในเรื่องการเลือกตั้งที่สุจริต เพราะทั้งหมดมีที่มาว่า ทำไมถึงมีการกระทำที่ผิดหลักธรรมเกิดขึ้น ซึ่งมีพฤติกรรมที่ผู้บริหารขาดความเข้าใจหลักนี้ และไม่เชื่อกฎหมาย มองประโยชน์เป็นที่ตั้ง

นายชวน กล่าวว่า มีการอภิปรายเรื่องรัฐธรรมนูญฉบับปราบโกงในปัจจุบันก็เป็นความจริง ซึ่งตนเองเห็นด้วยกับเพื่อนสมาชิกว่าโกง ก็ปราบรัฐธรรมนูญไป ตรงไหนก็มีปัญหา บ่อนการพนันกระจายไปทั่วประเทศ เพื่อส่งส่วย คำตอบก็มาจากการเลือกคุณภาพคน หากเรากลั่นกรองคนที่เข้ามาในระบอบประชาธิปไตย ทั้งฝั่งนิติบัญญัติ ได้คนที่มาจากความสุจริต เที่ยงตรง ปัญหาเรื่องทุจริตคอรัปชั่น ก็อาจจะเกิดขึ้นน้อย จึงรณรงค์ให้เราทำเรื่องนี้ แต่ปัญหานี้ก็มีองค์กรที่ดูแล และสมาชิกก็วิจารณ์องค์กรที่ตรวจสอบการเลือกตั้งอย่างรุนแรง ซึ่งทั้งหมดก็เป็นความจริง ตนเองรู้สึกเหมือนกันว่าตนเองที่มีหน้าที่ดูแลเรื่องการเลือกตั้ง ที่เป็นองค์กรอิสระขนาดนี้ เมื่อเทียบกับสมัยที่มีกระทรวงมหาดไทยดูแล คุณภาพอาจไม่ต่างกันมากนัก ตนเองเชื่อว่าในองค์กรเหล่านี้ มีคนดีอยู่ และเมื่อถูกวิจารณ์มาก ก็ใช้หลักโคนันทิวิสาล ประธานกกต. มีการถูกวิจารณ์อย่างรุนแรง แต่ตนเองขอเป็นกำลังใจให้ กกต. สามารถปฏิบัติหน้าที่ตามรัฐธรรมนูญ และกฎหมายที่เกี่ยวข้องด้วยความปฎิบัติหน้าที่ด้วยความกล้าหาญ เพื่อรักษาไว้ซึ่งการปกครองในระบอบประชาธิปไตย ในระบอบรัฐสภาอันมีพระมหากษัตริย์เป็นประมุข ที่ชอบธรรม และอยู่บนหลักนิติธรรมอย่างแท้จริง ตนเองลงชื่อกัน แต่สุดท้ายก็มานึกว่า กกต. มีคนดีอยู่ แต่จะขยับเคลื่อนไหวไม่ได้ถ้าเลขา กกต. ไม่ขยับ จึงต้องทำหนังสือฉบับที่ 2 ถึงเลขา กกต. คือให้กำลังใจให้ทำหน้าที่

รัฐธรรมนูญที่เราจะแก้ไขต่อไปในอนาคต หากมองข้ามความสำคัญของผู้ใช้รัฐธรรมนูญ เราจะไปพลาด และเราจะมีปัญหาจึงคิดว่ากฎหมายรัฐธรรมนูญที่ดีที่ เราจะมีต่อไปในอนาคต กับคนที่ดี ต้องไปด้วยกัน ที่ผ่านมาทั้งหมด ตนเองพูดในฐานะเป็นประจักษ์พยาน ไม่ใช่พยานบอกเล่า เห็นรัฐธรรมนูญทุกฉบับที่ใช้มา โดยแต่ละฉบับนั้น เขียนได้ไม่แตกต่างกันมากนัก แต่นอกจากข้อความ ก็ไม่แตกต่างกันมากเกินไป ทั้งหมดที่เราเขียนมาแล้ว ทำไมถึงยังมีปัญหา คำตอบก็คือผู้ใช้รัฐธรรมนูญ

นายชวน ย้ำว่า ต้องคำนึงว่ากฎหมายที่ดีกับคนที่ดีต้องไปด้วยกันตลอดเวลา บ้านเมืองจึงจะสามารถพัฒนาไปได้ ความรุ่งเรือง ระบบการปกครองของเรา ไม่ใช่ระบบที่ล้มเหลว ระบบรัฐสภาในระบอบประชาธิปไตย อันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข ไม่ใช่ระบบที่ล้มเหลว แต่ที่เรามีปัญหาสะดุดล้มหลายครั้ง เพราะผู้ใช้กฎหมายของเรา ไม่เคารพกฎเกณฑ์กติกา เลือกปฏิบัติ ทำให้เกิดความขัดแย้งแตกแยกอย่างที่ไม่ควรเกิด ก็ต้องเกิด ดังนั้น ก็ขอให้เราให้ความสำคัญกับเรื่องของคน ที่จะมาทำหน้าที่ในฝ่ายนิติบัญญัติ และฝ่ายนิติบัญญัติก็เป็นฝ่ายจัดตั้งผู้บริหาร หากมาจากเส้นทางที่ดีตั้งแต่การเริ่มต้น จะทำให้องค์กรที่ดี และพาบ้านเมืองไปไกลตามที่ประชาชนจึงเป็นเจ้าของอำนาจอธิปไตยที่แท้จริง