ศิริราชผนึกกำลังภาคี เปิดตัว ‘วันสุขภาพกล้ามเนื้อไทย’ รับมือสังคมสูงวัย
วันนี้ (24 ก.ค. 68) คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล มหาวิทยาลัยมหิดล ร่วมกับภาคีเครือข่ายสุขภาพ ประกาศจัดตั้ง “วันสุขภาพกล้ามเนื้อไทย (Thailand Muscle Health Day)” ขึ้นเป็นครั้งแรกในประเทศไทย เพื่อรณรงค์ให้สังคมตระหนักถึงความสำคัญของสุขภาพกล้ามเนื้อ ในฐานะรากฐานสำคัญของการสูงวัยอย่างมีคุณภาพ ท่ามกลางความท้าทายที่ประเทศไทยกำลังก้าวเข้าสู่สังคมผู้สูงวัยระดับสุดยอด (Super-aged society)
กิจกรรมดังกล่าวจัดขึ้นเนื่องในวันส่งเสริมการดูแลตนเองสากล (International Self-Care Day) โดยความร่วมมือจากภาควิชาเวชศาสตร์ป้องกันและสังคม ศูนย์วิทยาการเวชศาสตร์ผู้สูงอายุศิริราช กระทรวงสาธารณสุข กระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ สมาคมพฤฒาวิทยาและเวชศาสตร์ผู้สูงอายุไทย และบริษัท แอ๊บบอต ลาบอแรตอรีส จำกัด (ประเทศไทย) โดยมี ผศ. นพ.ธารา วงศ์วิริยางกูร รองคณบดี คนที่ 2 คณะเเพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล เป็นประธานเปิดงาน
ศ. นพ.วีรศักดิ์ เมืองไพศาล ประธานศูนย์วิทยาการเวชศาสตร์ผู้สูงอายุศิริราช กล่าวว่า คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาลตระหนักถึงความท้าทายนี้มานานกว่า 30 ปี และเล็งเห็นว่าประเทศไทยจะเข้าสู่สังคมผู้สูงวัยระดับสุดยอด ซึ่งหมายถึงการมีประชากรอายุ 60 ปีขึ้นไปมากกว่าร้อยละ 20 หรือราว 13 ล้านคน ภาวะที่น่ากังวลคือ “ภาวะมวลกล้ามเนื้อน้อย (Sarcopenia)” ซึ่งเป็นภัยเงียบที่เพิ่มความเสี่ยงต่อการหกล้ม บาดเจ็บ ลดทอนคุณภาพชีวิต และสร้างภาระค่าใช้จ่ายต่อระบบสาธารณสุขในระยะยาว
ศ. นพ.อภิชาติ อัศวมงคลกุล คณบดีคณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล ม.มหิดล เปิดเผยว่า การจัดงานครั้งนี้มุ่งเน้นการสร้างความตระหนักรู้เรื่อง “กล้ามเนื้อที่แข็งแรง” ในฐานะเกราะคุ้มกันสุขภาพและภูมิคุ้มกันที่ดี “เราต้องการให้ประชาชนทุกคน โดยเฉพาะผู้สูงอายุ มีความรู้ในการดูแลตนเองแบบองค์รวม กล้ามเนื้อที่แข็งแรงเป็นตัวชี้วัดสุขภาพที่สำคัญและส่งผลต่อคุณภาพชีวิต การดูแลสุขภาพกล้ามเนื้อสามารถทำได้ง่าย ๆ ที่บ้าน ด้วยโภชนาการที่เหมาะสมและการออกกำลังกายที่ถูกวิธี”
ด้าน ผศ. นพ.ธารา วงศ์วิริยางกูร กล่าวเสริมว่า สุขภาพกล้ามเนื้อคือหัวใจของการสูงวัยอย่างมีคุณภาพ โครงการนี้จึงเป็นจุดเริ่มต้นของการบูรณาการความร่วมมือจากทุกภาคส่วน เพื่อผลักดันให้สุขภาพกล้ามเนื้อเป็นวาระสำคัญด้านสาธารณสุข โดยศิริราชตั้งเป้าจะสานต่อองค์ความรู้ผ่านการวิจัย พัฒนาแนวทางเวชปฏิบัติ และจัดตั้งเครือข่ายคลินิกผู้สูงอายุต่อไป
ในมิติของภาครัฐ นายแพทย์วันฉัตร ชินสุวาเทย์ ผู้อำนวยการกองกิจกรรมทางกายเพื่อสุขภาพ กรมอนามัย ระบุว่า กรมอนามัยได้จัดทำแนวทางส่งเสริมกิจกรรมทางกายในผู้สูงวัยอย่างเป็นรูปธรรม เช่น การแนะนำให้ออกกำลังกายอย่างน้อย 150 นาทีต่อสัปดาห์ พร้อมเผยแพร่โปรแกรมที่ทำได้ง่ายที่บ้าน เช่น การทดสอบลุก-นั่ง 5 ครั้ง และแบบฝึก “ยืน เดิน ยกขา” ผ่านโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลและอาสาสมัครสาธารณสุข (อสม.) ทั่วประเทศ
ขณะที่ ศ.เกียรติคุณ นพ.ประเสริฐ อัสสันตชัย นายกสมาคมพฤฒาวิทยาและเวชศาสตร์ผู้สูงอายุไทย กล่าวว่า สมาคมฯ ได้ร่วมมือกับภาครัฐพัฒนาแนวทางการวินิจฉัยและดูแลภาวะมวลกล้ามเนื้อน้อยให้เหมาะกับบริบทของคนไทย โดยเน้นการใช้เครื่องมือที่ประเมินได้ง่ายในชุมชน เช่น การวัดรอบน่อง ควบคู่กับการฝึกอบรมบุคลากรทางการแพทย์ให้มีความเข้าใจที่ถูกต้อง
ในส่วนของโภชนาการ ทันตแพทย์หญิง ดร.อรุณี ลายธีระพงศ์ ผู้อำนวยการการแพทย์ด้านโภชนาการ บริษัท แอ๊บบอตฯ ชี้ว่า กล้ามเนื้อมีผลโดยตรงต่อระบบภูมิคุ้มกัน แต่ผู้ใหญ่ที่อายุเกิน 50 ปี กว่าร้อยละ 40 ได้รับโปรตีนไม่เพียงพอ โภชนาการที่เหมาะสม โดยเฉพาะโปรตีนคุณภาพสูงและสารอาหารเฉพาะทาง จึงเป็นกุญแจสำคัญที่ช่วยให้ผู้สูงวัยเคลื่อนไหวได้ดี รับมือกับโรค และฟื้นตัวได้เร็วขึ้น
ทั้งนี้ คณะทำงานได้ยื่นข้อเสนอเชิงนโยบายระดับชาติเพื่อขับเคลื่อนเรื่องนี้อย่างเป็นรูปธรรม โดยมุ่งส่งเสริมการประเมินกล้ามเนื้อที่เหมาะสมในทุกพื้นที่ ขยายองค์ความรู้สู่บุคลากรสาธารณสุขและประชาชน พร้อมทั้งผลักดันแนวทางเวชปฏิบัติระดับประเทศและสนับสนุนงบประมาณสำหรับการป้องกันและดูแลภาวะมวลกล้ามเนื้อน้อยโดยเฉพาะ
